พลังงานหมุนเวียนแก้วิกฤตไฟฟ้า

ภาวะวิกฤตพลังงานที่รัฐบาลจะประกาศลดการใช้ไฟฟ้าในเดือนเมษายน แม้จะยอมรับได้ว่ามีสาเหตุมาจากก๊าซจากแหล่งในพม่าไม่ถูกป้อนเข้าโรงไฟฟ้า แต่ในอนาคตเหตุการณ์แบบเดียวกันนี้อาจเกิดขึ้นซ้ำอีก หากหน่วยงานของรัฐไม่มีการสนับสนุนทางเลือกอื่น มาเป็นส่วนสำรองความมั่นคงพลังงาน

ภาวะฉุกเฉินพลังงานที่อาจเกิดขึ้นในเดือนเมษายน การไฟฟ้าฝ่ายผลิต วางแผนรับมือ โดยจะเลื่อนแผนบำรุงรักษาโรงไฟฟ้าทั้งหมด เร่งเดินเครื่องโรงไฟฟ้าพลังน้ำจากลาว และเตรียมใช้น้ำมันเตา และดีเซล เดินเครื่องแทนโรงไฟฟ้าก๊าซที่หายไป ควบคู่กับกระตุ้นให้ประหยัดพลังงาน

แต่ทั้งหมดล้วนแผนเฉพาะหน้า แก้ปัญหา การผลิตไฟฟ้าแบบพึ่งพิงก๊าซธรรมชาติของไทยเป็นหลัก ขณะที่พลังงานหมุนเวียนที่ส่งเสริมกันนานหลายสิบปี กลับไม่ถูกพูดถึงในภาวะวิกฤต

แม้กระทรวงพลังงานกำหนดแผน 10 ปี ตั้งเป้าหมายเพิ่มพลังงานทดแทนเป็นร้อยละ 25 ของการใช้พลังงานทั้งหมด แต่ปัจจุบันไทยผลิตไฟฟ้าได้ 32,000 เมกะวัตต์ แต่มาพลังงานหมุนเวียนเพียงร้อยละ 2

สายส่งไฟฟ้าที่มีจำกัด ทำให้ กฟผ.อ้างว่าไม่สามารถรับซื้อไฟจากผู้ประสงค์จะผลิตพลังงานหมุนเวียนได้ทั้งหมด ประกอบกับความต้องการไฟฟ้าในบางพื้นที่น้อยกว่าปริมาณผลิตได้ คณะกรรมการบริหารมาตรส่งเสริมการผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียน หรือคณะกรรมการกลั่นกรอง จึงถูกตั้งขึ้นในกระทรวงพลังงาน พิจารณาประเด็นเหล่านี้เพื่อให้ใบอนุญาต

แต่จุดที่เป็นปัญหามากที่สุด คือผู้ผลิตไฟฟ้าทุกรายต้องยื่นใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน จากกระทรวงอุตสาหกรรม จากคณะกรรมการที่ปลัดกระทรวงเป็นประธาน แทนการขออนุญาตผ่านกรมโรงงานอุตสาหกรรม การเปลี่ยนผู้อนุญาตจึงทำให้ขั้นตอนล่าช้า

มีข้อสังเกตว่าแต่ละใบอนุญาตถูกประวิงเวลาอย่างน้อย 1 ปี ทำให้การสร้างโรงงานล่าช้าออกไป และเกิดภาระดอกเบี้ยจำนวนมาก แทนที่จะสนับสนุนกลับลดทอนความสามารถผู้ไฟฟ้าโดยเฉพาะผู้ผลิตระดับชุมชน

ขณะที่การสนับสนุนพลังงานหมุนเวียนเพื่อใช้เองในอาคารหรือที่พักอาศัยของกระทรวงพลังงานด้วยการติดตั้งแผงโซลาร์เซลล์บนหลังคา ผ่านมาหลายปีแต่ไม่มีความคืบหน้า ตอกย้ำว่าแผนการกระจายความเสี่ยงด้านพลังงานไม่ประสบความสำเร็จ และชัดเจนว่ารัฐบาลไม่พยายามผลักดันให้พลังงานหมุนเวียนเป็นพลังงานเสริมได้อย่างแท้จริง