ประชาชนหลายพันคนมารวมตัวกันที่จัตุรัสกาตาลุนญา ในนครบาร์เซโลนา ประเทศสเปน เพื่อร่วมเฉลิมฉลองหลังปิดหีบการลงประชามติให้แคว้นกาตาลุนญาแยกตัวเป็นอิสระจากสเปน โดยมีผู้ออกมาใช้สิทธิ์ร้อยละ 42 จากจำนวนผู้มีสิทธิ์ทั้งสิ้น 5.3 ล้านคน
ผลการนับคะแนนที่แล้วเสร็จไปกว่า 2.2 ล้านบัตรประชามติ ปรากฏว่า ประชาชนแคว้นกาตาลุนญาออกเสียงต้องการแยกประเทศออกเป็นเอกราชจากสเปนอย่างท่วมท้น มากถึงร้อยละ 90
เอมิเลีย คอเมอร์มา ผู้มาลงประชามติ กล่าวว่า พรุ่งนี้ (3 ต.ค.2560) จะเป็นวันแห่งเสรีภาพวันแรก ไม่มีใครที่จะมาหยุดยั้งได้และชาวกาตาลันจะไม่ย้อนเวลากลับไปอยู่กับสเปนอีกแล้ว
ขณะนี่ การ์เลส ปุดจ์เดโมนต์ ผู้นำกาตาลุนญา ประกาศว่า แคว้นกาตาลุนญากำลังจะเป็นรัฐเอกราชในรูปแบบสาธารณรัฐในอีกไม่กี่วันข้างหน้า
ขณะที่มารีอาโน ราฮอย นายกรัฐมนตรีสเปน ประกาศไม่ยอมรับ พร้อมทั้งระบุว่าไม่มีการลงประชามติใดๆ เกิดขึ้นในแคว้นกาตาลุนญา โดยก่อนหน้านี้ ราฮอยชี้ว่าการลงประชามติแยกตัวเป็นอิสระของแคว้นกาตาลุนญาเป็นประชาธิปไตยจอมปลอมและประชาชนถูกหลอกให้มาลงประชามติ
แคว้นกาตาลุนญามีวัฒนธรรมเก่าแก่มาหลายร้อยปี มีประเพณีและภาษาเป็นของตนเอง รวมทั้งเป็นเขตปกครองตนเองที่ร่ำรวยที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของสเปน รัฐบาลท้องถิ่นมีอิสระในการดูแลนโยบายด้านการจัดเก็บภาษี การศึกษาและสาธารณสุข
ความต้องการแยกตัวเป็นเอกราชถูกกระตุ้นขื้นในช่วงเศรษฐกิจขาลงของสเปน เมื่อชาวกาตาลันจำนวนมากไม่พอใจที่ต้องส่งเงินภาษีร้อยละ 16 ให้รัฐบาลกลางนำไปช่วยเหลือภูมิภาคอื่นๆ ที่ยากจนกว่า และยังได้แรงหนุนเพิ่มเติมจากการที่สกอตแลนด์จัดลงประชามติแยกตัวออกจากสหราชอาณาจักร เมื่อปี 2557
นอกจากนี้ ผู้นำกาตาลุนญายังเคยระบุว่า รัฐบาลกลางปฏิเสธข้อเสนอทุกรูปแบบที่เสนอไป ทำให้ไม่มีทางเลือกอื่นๆ นอกจากการแยกตัว ทั้งนี้ รัฐบาลสเปนประกาศมาโดยตลอดว่า ไม่ยอมรับการลงประชามติแยกตัวเป็นอิสระของแคว้นกาตาลุนญา เนื่องจากเป็นกิจกรรมทางการเมืองที่ผิดกฎหมายและขัดต่อรัฐธรรมนูญ
ขณะที่เมื่อวานนี้ (1 ต.ค.2560) ทางการสเปนออกคำสั่งให้เจ้าหน้าที่ขัดขวางการลงประชามติ ด้วยการบุกเข้าทำลายสถานที่ ยึดอุปกรณ์ลงประชามติในคูหา จนเกิดการปะทะกันอย่างรุนแรงระหว่างตำรวจกับเจ้าหน้าที่ประจำคูหา ทำให้ชาวกาตาลันที่ต้องการมาลงคะแนนเสียง ได้รับบาดเจ็บไปประมาณ 800 คน รวมทั้งมีรายงานว่า ตำรวจใช้วิธีปราบปรามด้วยความรุนแรงโดยใช้กระสุนยางและกระบองทำร้ายประชาชน
แม้ว่าจะเกิดเหตุรุนแรงขึ้น แต่ผู้นำกาตาลุนญาได้ประกาศให้ประชาชนอย่ายอมแพ้และออกไปใช้สิทธิ์ในคูหาใดก็ได้ที่ยังคงเปิดให้บริการอยู่ นอกจากนี้ยังมีคลิปวิดีโอที่ถูกเผยแพร่ในสื่อสังคมออนไลน์ แสดงให้เห็นกลุ่มชาวกาตาลันร่วมปรบมือแสดงความยินดีแก่หญิงสูงวัยคนหนึ่ง หลังจากเธอลงประชามติในคูหาที่โรงเรียนแห่งหนึ่งเรียบร้อยแล้ว
ด้านโฆษกรัฐบาลกาตาลุนญา ประณามการใช้ความรุนแรงปราบปรามชาวกาตาลันของรัฐสเปน โดยระบุว่า การกระทำของรัฐบาลสเปนเป็นเรื่องน่าละอาย ทั้งที่ก่อนหน้านี้สเปนเป็นประเทศที่มีความประนีประนอม ไม่มีการละเมิดสิทธิมนุษยชน พร้อมทั้งระบุว่า รัฐบาลสเปนจะต้องไปให้การเรื่องนี้ต่อศาลระหว่างประเทศ
แม้ว่าจะมีชาวกาตาลันจำนวนหนึ่งที่ออกมาแสดงความยินดีต่อการแยกตัวเป็นอิสระจากสเปน แต่ปรากฎว่ามีชาวกาตาลันอีกส่วนหนึ่งที่แสดงความไม่เห็นด้วยกับการลงประชามติครั้งนี้ เนื่องจากเกรงว่าการแยกตัวของกาตาลุนญาจะส่งผลให้เศรษฐกิจของสเปนทรุดตัวอย่างหนัก