ชาวไทยพุทธยะลา พร้อมสู้ผู้ก่อความไม่สงบ
นายสมพงศ์ วงศ์แย้ม ชาวชุมชนสันติ 2 ต.แม่หวาด อ.ธารโต จ.ยะลา เล่าเหตุการณ์ครั้งกลุ่มแนวร่วมกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบ บุกยิงและเผา เพื่อนบ้าน 2 พ่อลูก เสียชีวิตอย่างโหดเหี่ยมขณะนอนพักผ่อนอยู่ภายในบ้าน เมื่อ 7 ปีก่อน
เหตุการณ์ครั้งนั้นทำให้ชาวไทยพุทธของชุมชนที่มีอยู่กว่า 300 ชีวิต เกิดความหวาดกลัว ตัดสินใจอพยพไปอาศัยภายในวัดเขตตัวเมืองยะลา หลังมีการแจกใบปลิวข่มขู่ ถึง 3 ครั้ง โดยมีใจความขอกว้านซื้อสวนยางพารา จากชาวไทยพุทธในราคาถูก และหากรายใดไม่ยอมขายจะไม่รับรองความปลอดภัย ก่อนลงมือก่อเหตุ
หลังเกิดเหตุเพียง 1 เดือน ลุงพยงค์ วงศ์แย้ม อดีตผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ตัดสินใจลุกขึ้นสู้ ด้วยการใช้เวลาขณะอาศัยอยู่ภายในวัด นำชายฉกรรจ์ของชาวชุมชุนสันติ 2 จำนวน 26 คน รวมฝึกยุทธวิธีการป้องกันตัวกับหน่วยงานความมั่นคง ก่อนชักชวนเพื่อนบ้านที่มีความกล้า อีก 60 คน กลับเข้าไปยังพื้นที่ พร้อมๆกับการถวายฏีกาผ่านทางจังหวัดขอที่อยู่อาศัยแห่งใหม่ เพื่อให้ชาวไทยพุทธได้อยู่รวมกัน
เวลาผ่านไปนาน กว่า 1 ปี เมื่อเห็นสถานการณ์ในพื้นที่มีความสงบ ทำให้ชาวบ้านที่เหลืออีก กว่า 200 คน ตัดสินใจเดินทางกลับตามไปด้วย ลุงพยงค์ เล่าว่า หากชาวบ้านยอมขาย จะทำให้กลุ่มแนวร่วมเกิดความได้ใจ จึงพร้อมใจลุกขึ้นป้องกันแผ่นดินเกิด ทำให้หมู่บ้านชาวไทยพุทธแห่งนี้ ไม่ล่มสลาย อย่างเช่นชุมชนสายสุราษฎร์ ต.เขื่อนบางลาง อ.บันนังสตา จ.ยะลา พื้นที่ใกล้เคียง กว่า 100 ครอบครัว ที่ยอมทิ้งถิ่น มาจนถึงปัจจุบัน
ปัจจุบันชุมชนสันติ 2 ได้รับชื่อใหม่จากทางการว่า "โครงการเพื่อชุมชนเข้มแข็งและร่มเย็น" ตั้งอยู่แนวเทือกเขาเขื่อนบางลาง เขตรอยต่อระหว่าง อ.ธารโต กับ อ.บันนังสตา จ.ยะลา มีพี่น้องชาวไทยพุทธอาศัยอยู่ เพียง 60 ครอบครัว และพี่น้องชาวมสุลิม กว่า 800 ครอบครัว