ขณะที่อีก 24 ประเทศ ยังอยู่ใน Tier 3 หรือระดับต่ำที่สุด เนื่องจากไม่มีความพยายามแก้ปัญหาอย่างจริงจัง แนวโน้มการค้ามนุษย์ยุคหลังโควิด-19 ผ่านการหลอกลวงทางไซเบอร์ตลอด 3 ปีที่ผ่านมา ทำให้อัตราว่างงานพุ่งสูงขึ้น
รายงานสถานการณ์การค้ามนุษย์ หรือ TIP Report ของรัฐบาลสหรัฐฯ ถือเป็นหนึ่งในตัวชี้วัดทิศทางการค้ามนุษย์ของหลายประเทศทั่วโลก แถลงการณ์ของรัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ให้ความสำคัญกับการสร้างความร่วมมือแก้ปัญหาการค้ามนุษย์และการค้าประเวณีอย่างจริงจัง
TIP Report ประจำปี 2023 ของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ได้รวบรวมสถานการณ์การค้ามนุษย์ใน 188 ประเทศและเขตเศรษฐกิจ รายงานฉบับนี้จัดระดับสถานการณ์เป็น 4 กลุ่ม ตั้งแต่ Tier 1 - Tier 3
- Tier 1 หรือ "กลุ่มดีที่สุด" มีทั้งหมด 30 ประเทศและเขตเศรษฐกิจ
- Tier 2 มี 105 ประเทศ
- Tier 2 Watch List มี 26 ประเทศ
- Tier 3 มี 24 ประเทศ และ Special Case หรือ กลุ่มเฝ้าระวัง อีก 3 ประเทศ
ปีนี้ไทยยังคงอยู่ในกลุ่ม Tier 2 สะท้อนความพยายามปรับปรุงแก้ไข
แม้ว่าจะยังไม่สอดคล้องกับมาตรฐานขั้นต่ำตามกฎหมาย TVPA ก็ตาม
ขณะที่การทุจริตและการสมรู้ร่วมคิดของเจ้าหน้าที่หน่วยงานภาครัฐ กลายเป็นอุปสรรคสำคัญของการแก้ปัญหาค้ามนุษย์ของรัฐบาลไทย การสร้างความร่วมมือของไทยกับประเทศเพื่อนบ้านยังมีความจำเป็น เนื่องจากไทยเป็นทั้งต้นทาง ทางผ่านและปลายทางการค้ามนุษย์
กาญจนา ภัทรโชค อธิบดีกรมสารนิเทศและโฆษกกระทรวงการต่างประเทศ ระบุว่ารายงานได้สะท้อนถึงพัฒนาการสําคัญในการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ ระหว่างรัฐบาลไทยกับภาคส่วนต่างๆ ทำให้จำนวนการสืบสวนสอบสวน การดำเนินคดี การตัดสินโทษและการระบุตัวตนผู้เสียหายเพิ่มขึ้น นอกจากนี้ยังขับเคลื่อนกลไกการส่งต่อระดับชาติ ดําเนินคดีและตัดสินโทษผู้กระทําผิดที่เป็นเจ้าหน้าที่รัฐและพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่
สถานการณ์การค้ามนุษย์ในอาเซียนเริ่มมีพัฒนาการมากขึ้น หลังจากสหรัฐฯ ยกระดับหลายประเทศขึ้นมาจากรายงานเมื่อปีที่ผ่านมา เวียดนาม มาเลเซียและบรูไน ถูกเลื่อนจาก "Tier 3" เป็น "Tier 2 WL" ในขณะที่อินโดนีเซีย ถูกเลื่อนจาก "Tier 2 WL" เป็น "Tier 2"
ผลจากการระบาดของโควิด-19 ตลอด 2-3 ปีที่ผ่านมา เปลี่ยนพฤติกรรมให้คนเริ่มหันมาใช้อินเทอร์เน็ตหางานผ่านทางออนไลน์มากขึ้น ขบวนการค้ามนุษย์ใช้ประโยชน์จากอัตราการว่างงานในการก่อเหตุ โดยเฉพาะเมียนมา กัมพูชา ลาว มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ กานาและตุรกี
ยกตัวอย่างกรณี "ลวี่" อดีตคนงานก่อสร้างชาวจีน วัย 34 ปี ถูกขบวนการค้ามนุษย์หลอกลวงให้มาทำงานก่อสร้างที่สีหนุวิลล์ของกัมพูชา แต่เมื่อเขาเดินทางมาถึงกลับถูกบังคับให้เปิดบัญชีปลอมบน เฟซบุ๊ก และ ติ๊กต่อก เพื่อหวังหลอกให้คนมาลงทุนในเหรียญคริปโต
สำนักงานยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNODC ชี้ว่าเหยื่อขบวนการค้ามนุษย์อาจแตะหลักหมื่นและกำลังเผชิญชะตากรรมเลวร้าย TIP Report ยังให้ความสำคัญกับการแสวงหาประโยชน์จากเด็กชาย เพราะเด็กชายตกเป็นเหยื่อของขบวนการค้ามนุษย์เพิ่มขึ้นถึง 500%
การรับมือกับปัญหาขบวนการค้ามนุษย์ในรูปแบบใหม่มีความสำคัญ เพราะคนทุกเพศทุกวัยตกเป็นเป้าหมายของการค้ามนุษย์ได้ทั้งสิ้น
วิเคาะห์โดย : พงศธัช สุขพงษ์