วันนี้ (7 ส.ค.2566) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ นักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ เสียชีวิตแล้ว ในวัย 83 ปี ที่ จ.เชียงใหม่ ในเวลา 12.00 น.
ด้านนายชัยธวัช ตุลาธน เลขาธิการพรรคก้าวไกล โพสต์ข้อความระบุว่า “ได้ทราบข่าวการเสียชีวิตของ อ.นิธิ เอียวศรีวงศ์ ปัญญาชนคนสำคัญของไทยคนหนึ่ง
ผมอ่านบทความในมติชนของแกประจำตั้งแต่เป็น นักเรียนมัธยม และมาอ่านงานของแกจริงจังมากขึ้นตอนเป็น นักศึกษา ปี 1 …แม้ชีวิตจะเป็นสิ่งไม่เที่ยง แต่การสูญเสียใครสักคนที่เรารู้สึกผูกพันด้วย ย่อมทำให้เราใจหายเสมอ”
โดยมีคนเข้ามาคอมเมนต์แสดงความเสียใจเป็นจำนวนมาก
ประวัติ ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์
นิธิ เอียวศรีวงศ์ เกิดเมื่อวันที่ 23 พ.ค.2483 ที่เชียงใหม่จบการศึกษาระดับมัธยมศึกษาที่โรงเรียนอัสสัมชัญศรีราชา และสำเร็จการศึกษาสาขาวิชาประวัติศาสตร์ ระดับปริญญาตรีและปริญญาโทจากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ต่อมาเข้ารับราชการในตำแหน่งอาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และได้ลาศึกษาต่อระดับปริญญาเอก ณ มหาวิทยาลัยมิชิแกน สหรัฐอเมริกา และสำเร็จการศึกษาในปี พ.ศ. 2519 กลับมารับราชการตามเดิม จนได้รับตำแหน่งศาสตราจารย์โดยวิธีพิเศษ เข้าโครงการลาเกษียณอายุราชการก่อนกำหนด พ.ศ. 2543
นิธิ เอียวศรีวงศ์ เป็นนักคิด นักเขียน และศาสตราจารย์ด้านประวัติศาสตร์ชาวไทย ได้รับรางวัลนักวิจัยดีเด่นจากสภาวิจัยแห่งชาติ รางวัลฟูกูโอกะ และใน พ.ศ. 2545 ผู้ได้รับรางวัลศรีบูรพา
ผลงานเชิงวิชาการ
นิธิ เขียนหนังสือในเชิงวิชาการ สังคม ประวัติศาสตร์ จำนวนมาก มาเป็นเวลากว่า 50 ปี เช่น
อิสลามสมัยแรก (2511) ประวัติศาสตร์นิพนธ์ตะวันตก (2521) การเมืองไทยสมัยพระนารายณ์ (2523) ประวัติศาสตร์รัตนโกสินทร์ในพระราชพงศาวดารอยุธยา (2523) วัฒนธรรมกระฎุมพีกับวรรณกรรมต้นรัตนโกสินทร์ (2525)
หลักฐานประวัติศาสตร์ในประเทศไทย (2521) เขียนร่วมกับ อาคม พัฒิยะ (2525)
ปากไก่และใบเรือ : รวมความเรียงว่าด้วยวรรณกรรม และประวัติศาสตร์ต้นรัตนโกสินทร์ (2527) ศรีรามเทพนคร : รวมความเรียงว่าด้วยประวัติศาสตร์อยุธยาตอนต้น / อาคม พัฒิยะ และนิธิ เอียวศรีวงศ์ (2527) สุนทรภู่ : มหากวีกระฎุมพี (2528) การเมืองไทยสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี (2529)
สุนทรภู่ดูโลกและสังคม / นิธิ เอียวศรีวงศ์ และสมบัติ จันทรวงศ์ (2529) เกียวโต ใต้ชะเงื้อมดอยสุเทพ (2532) ท่องเที่ยวบุญบั้งไฟในอีสาน : บุญบั้งไฟต้องรับใช้ชาวยโสธรไม่ใช่ชาวยโสธรรับใช้บุญบั้งไฟ (2536) ลัทธิพิธีเสด็จพ่อ ร.5 (2536) วีรบุรุษในวัฒนธรรมไทย (2536)
สภาพเศรษฐกิจสังคมไทยยุคใหม่ : จริยธรรมในการศึกษาสำหรับอนาคต (2536) สองหน้าสังคมไทย : บทวิพากษ์โครงสร้างอารยธรรมไทย (2539) การปฏิรูปพระพุทธศาสนาในประเทศไทย (2543)
ส่วนงานเขียนบทความ ซึ่งในบั้นปลายชีวิต เขียนงานในมติชนสัดสัปดาห์ และมีผลงานในอดีตที่น่าสนใจและเป็นที่รู้จักเช่น กรุงแตก, พระเจ้าตากฯ และประวัติศาสตร์ไทย : ว่าด้วยประวัติศาสตร์และประวัติศาสตร์นิพนธ์ (2538) โขน, คาราบาว, น้ำเน่า และหนังไทย : ว่าด้วยเพลง ภาษาและนานามหรสพ (2538)
ชาติไทย เมืองไทย แบบเรียนและอนุสาวรีย์ : ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสำนึก (2538) ผ้าขาวม้า ผ้าซิ่น กางเกงใน และฯลฯ : ว่าด้วยประเพณี ความเปลี่ยนแปลง และเรื่องสรรพสาระ (2538) สังคมไทยในกระแสการเปลี่ยนแปลง (2539) ยุคสมัยไม่เชื่ออย่าลบหลู่ (2541) วัฒนธรรมความจน (2541)
เก็บที่โล่งแก่รากหญ้า : คัดสรรข้อเขียน 1 ทศวรรษว่าด้วยทรัพยากรดิน น้ำ ป่า และอื่นๆ (2543) คนจนกับนโยบายการทำให้จนของรัฐ : รวมบทความนิธิ เอียวศรีวงศ์ (2543) พุทธศาสนาในความเปลี่ยนแปลงของสังคมไทย (2543) ก่อนยุคพระศรีอาริย์ ว่าด้วย ศาสนา ความเชื่อ และศีลธรรม (2545)