"หนังบ้าน" สื่อสะท้อนสังคม - ประวัติศาสตร์

ภาพยนตร์สมัครเล่นถ่ายกันเองที่เรียกว่าหนังบ้าน นอกจากบันทึกภาพความอบอุ่นในครอบครัว ยังเป็นสื่อสะท้อนสังคม และประวัติศาสตร์ที่ทวีคุณค่ามากขึ้นตามเวลา วันหนังบ้านสากลประจำปี หอภาพยนตร์จึงรวบรวมส่วนหนึ่งมาจัดฉายในหัวข้อหนังบ้านไทยในประเทศเพื่อนบ้าน

การเต้นรำเข้าจังหวะกับกาเมลันเครื่องดนตรีพื้นเมืองของชาวเกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย ทิวทัศน์บ้านเมือง และสาวนุ่งซิ่นในประเทศพม่า หรือการแสดงน่าเอ็นดูของโลมาใน Ocean Park ที่ประเทศสิงคโปร์ เป็นส่วนหนึ่งของหนังบ้านจากภาพยนตร์ส่วนพระองค์ ในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และภาพยนตร์สมัครเล่นฝีมือชาวไทยที่เดินทางไปท่องเที่ยวประเทศเพื่อนบ้าน รวบรวมมาจัดฉายโดยหอภาพยนตร์เนื่องในวันหนังบ้าน ครั้งที่ 5 นอกจากเน้นย้ำคุณค่าของการอนุรักษ์หนังบ้าน ยังเป็นสื่อบันทึกเชื่อมโยงให้เห็นวิถีถิ่นในอดีตของอาเซียน

หนังบ้านเริ่มเป็นที่นิยมในปี พ.ศ. 2475 เมื่อมีการผลิตฟิล์มขนาด 8 มม., กล้องและอุปกรณ์อื่นๆ ออกจำหน่ายในราคาที่ไม่แพงนัก บ่อยครั้งฟิล์มหนังบ้านที่ค้นพบ กลายเป็นภาพประวัติศาสตร์ที่หาดูได้ยาก เช่นพิธีเปิดกีฬาแหลมทองหรือ SEAP games ครั้งที่ 1 กำเนิดการแข่งขันกีฬาประจำอาเซียน ในกรุหนังบ้านของฉันท์ สุวรรณะบุณย์ ศิลปินนักถ่ายหนังบ้านตัวยงของเมืองไทย ภาพบันทึกสถานที่ท่องเที่ยวต่างถิ่น ตลอดจนการละเล่นและอิริยาบทต่างๆ ในครอบครัว จึงกลายเป็นความบันเทิงในวัยเด็กของคนธาทิพ วีระประวัติ ผู้เป็นลูกสาว

เมื่อ 10 ปีก่อนวงการหนังบ้านทั่วโลกกำหนดให้มี Home Movie Day หรือวันหนังบ้านประจำปี เพื่อให้บุคคลทั่วไปนำหนังบ้านในครอบครัวมาร่วมแบ่งปันกันชมในเดือนตุลาคม ซึ่งในประเทศไทย หอภาพยนตร์ร่วมจัดเป็นโครงการมหกรรมหนังบ้านตั้งแต่ปี 2551 มาอย่างต่อเนื่องเช่นเดียวกับอีกหลายประเทศทั่วโลก