นักวิชาการค้านสร้างไซโลเก็บข้าวชี้รัฐบาลล้มเหลวในนโยบายจำนำข้าว

แนวคิดการสร้างไซโลเพื่อเก็บสต็อกข้าวไว้เพื่อความมั่นคงทางอาหาร ของกระทรวงพาณิชย์ เป็นสิ่งที่นักวิชาการบางคนเห็นว่า เป็นการสะท้อนความล้มเหลวของนโยบายรับจำนำข้าว ที่รัฐบาลไม่สามารถระบายข้าวได้

สถาบันวิจัยเศรษฐกิจและการคลัง ระบุว่า ปัจจุบันไทยมีข้าวสำรองเฉลี่ยไม่เกิน 2 เดือน ซึ่งรัฐบาลเห็นว่า หากต้องการสำรองข้าวให้ได้ปริมาณมากขึ้น เพื่อความมั่นคงทางอาหาร จำเป็นต้องสร้างไซโลเก็บข้าวสารประมาณ 4 ล้านตัน ซึ่งจะสามารถรองได้ 3-4 เดือน โดยใช้งบประมาณ 12,000 ล้านบาท

ขณะที่ รศ.สมพร อิศวิลานนท์ นักวิชาการอาวุโส สถาบันคลังสมองของชาติ กล่าวว่า แนวคิดนี้ สะท้อนให้เห็นถึงแนวทางการบริหารจัดการที่ล้มเหลวของรัฐบาลในโครงการรับจำข้าว โดยเฉพาะการวางแผนการระบายข้าวที่ขาดประสิทธิภาพ และยังเป็นการที่รัฐบาลจะผูกขาดการขายข้าวทั้งระบบ โดยลงทุน และบริหารสต็อกข้าวเอง ผ่านองค์การคลังสินค้า ซึ่งอาจเอื้อประโยชน์ให้เอกชนบางรายดำเนินการเช่าหรือเข้าไปบริหาร

ทั้งนี้หากรัฐบาลต้องการเสริมสร้างความมั่นคงทางอาหาร อาจให้สหกรณ์หรือผู้ประกอบการ รวบรวมข้าวในท้องถิ่นสร้างไซโลขนาดเล็ก และกำหนดการระบายข้าวที่เหมาะสม พร้อมกับส่งเสริมกลไกตลาดกลาง และตลาดซื้อขายล่วงหน้าให้มีประสิทธิภาพ

ด้านนายสมพงษ์ กิตติเรียงลาภ ประธานกรรมการบริหาร บริษัท พงษ์ลาภ หนึ่งในผู้ส่งออกข้าวรายใหญ่ระบุว่า เพื่อลดปัญหาเรื่องสถานที่เก็บข้าวไม่เพียงพอ และข้าวเสื่อมคุณภาพ รัฐบาลควรวางแผนการระบายข้าวในสต็อกอย่างต่อเนื่อง ส่วนการสร้างไซโล นอกจากต้องใช้เงินจำนวนมากแล้ว ยังอาจไม่ใช่การแก้ปัญหาที่ถูกต้อง

ปัจจุบันข้าวในโครงการรับจำนำ ฤดูกาลผลิต 2554/2555 ยังคงค้างสต็อกประมาณ 10-11 ล้านตัน ทำให้มีปัญหาคลังเก็บข้าวไม่เพียงพอ และในปีนี้คาดว่าจะมีปริมาณข้าวเพิ่มอีกปีละไม่ต่ำกว่า 12 ล้านตัน