ตลอด 1 เดือนที่ผ่านมา เกิดเหตุรุนแรงรอบโรงเรียนทั้งเหตุยิงและวางระเบิด ทำให้โรงเรียนบ้านดอนรัก อ.หนองจิก จ.ปัตตานี ต้องกันพื้นที่ด้านหน้าโรงเรียนให้เป็นที่ห้ามจอดรถ เว้นแต่รถที่มารับส่งนักเรียน โดยมีกำลังของทหารหน่วยเฉพาะกิจจังหวัดปัตตานีดูแลนอกรั้ว ส่วนภายในโรงเรียนได้ติดตั้งกล้องวงจรปิดเพื่อความปลอดภัยเพราะแม้จะอยู่ใกล้กับเขตเมือง แต่โรงเรียนแห่งนี้ก็เคยถูกลอบวางเพลิงเสียหายมาแล้วเมื่อปี 2549 ไม่นับรวมกับเหตุระเบิดร้านขายก๋วยเตี๋ยวในตลาดโต้รุ่ง เขตเมืองปัตตานี เมื่อวันที่ 24 ต.ค. ก็มีหลานสาวของครูโรงเรียนบ้านดอนรัก ถูกระเบิดได้รับบาดเจ็บสาหัส ทำให้หลายคนต้องระวังตัว โดยเฉพาะเมื่อต้องใช้ชีวิตนอกโรงเรียน
ในวันเปิดเรียนพร้อมกันของโรงเรียนใน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้วันนี้ เกิดขึ้นท่ามกลางการรักษาความปลอดภัยอย่างเข้มงวด เพราะก่อนเปิดเทอมแค่ประมาณ 1 สับดาห์ ได้เกิดเหตุยิงครูการศึกษานอกโรงเรียนอำเภอมายอ จ.ปัตตานี เสียชีวิต 1 คน และบาดเจ็บ 1 คน ซึ่งในช่วง 12 ปีที่ผ่านมา มีครูเสียชีวิตจากสถานการณ์แล้ว 184 คนครูจึงเรียกร้องให้ผู้ใช้ความรุนแรง งดเว้นการก่อเหตุกับบุคลากรทางการศึกษา และสถาบันการศึกษา ซึ่งต้องเป็นพื้นที่ที่ปลอดภัยในการสู้รบ
พื้นที่ร้านขายก๋วยเตี๋ยวที่เคยถูกลอบวางระเบิดวันนี้มีเจ้าหน้าที่ดูแลอย่างใกล้ชิด และยังคงกันไม่ให้มีการนำร้านค้ากลับมาวางขายเพื่อความปลอดภัย เช่นเดียวกับความพยายามของเครือข่ายวาระผู้หญิงชายแดนใต้ ที่เรียกร้องขอพื้นที่สาธารณะปลอดภัย โดยเฉพาะตลาด โรงเรียน และศาสนสถานของทุกศาสนา ซึ่งข้อเสนอนี้ตัวแทนรัฐบาลไทยและกลุ่มมาราปาตานี ที่อยู่ระหว่างการพูดคุยสันติสุขรับไปพิจารณา แต่เหตุรุนแรงที่ยังคงมีอยู่ในพื้นที่สาธารณะ ก็ทำให้เครือข่ายภาคประชาสังคมต้องกลับไปขยายวงในการพูดคุยกับกลุ่มผู้ที่คิดต่างกลุ่มอื่นๆในพื้นที่ เพื่อให้การผลักดันเรื่องการสร้างพื้นที่ปลอดภัยเป็นที่ยอมรับของทุกฝ่าย
การหารือของคณะพูดคุยสันติสุขกลุ่มมาราปาตานี และรัฐบาลไทยเมื่อวันที่ 25 ต.ค. เน้นไปที่การสร้างพื้นที่ปลอดภัย โดยคณะทำงานฝ่ายเทคนิค อยู่ระหว่างการพิจารณาร่วมกันในการกำหนดแนวทางการสร้างพื้นที่ปลอดภัย ทั้งการกำหนดกรอบปฎิบัติ การกำหนดห้วงเวลา พื้นที่ หรือ วิธีการในการลดการใช้ความรุนแรง รวมทั้งการสื่อสารไปยังกลุ่มก้อนของตัวเองให้ยอมรับไปในทิศทางเดียวกัน