ประสบการณ์การอ่านสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนในวิชาห้องสมุดของโรงเรียน คือสิ่งที่เปิดโลกให้ “ศรุดา ชื่นกมล” นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โรงเรียนสตรีนนทบุรี ได้รู้จักกับงานด้านจิตวิทยา จนมีฝันอยากเป็นจิตแพทย์ในอนาคต และแนะนำให้รุ่นน้องลองค้นคว้าความรู้ต่างๆ ที่อัดแน่นอยู่ในหนังสือกว่า 60 เล่ม ผลส่วนหนึ่งมาจากโครงการส่งเสริมการอ่านสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนของโรงเรียนสตรีนนทบุรี ซึ่งดำเนินการมาเกือบ 10 ปี เพราะต้องการให้นักเรียนเข้าถึงแหล่งความรู้อีกด้าน ตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ความสำคัญของดวงอาทิตย์ในระบบสุริยะจักรวาล ความรู้ทั่วไปเกี่ยวปลา สัตว์เศรษฐกิจสำคัญ ไปจนถึงการทำงานของเครื่องจักรกลแต่ละชนิด คือเนื้อหาหลากหลายในสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนเล่มแรกที่เกิดขึ้นในปี 2512 ซึ่งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์เพื่อเป็นทุนในการจัดตั้งโครงการ "สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว" รวบรวมความรู้ใน 7สาขา เช่น วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สังคมศาสตร์ เกษตรศาสตร์ ศิลปและวัฒนธรรม โดยแบ่งเนื้อหาให้เหมาะสมกับผู้อ่านทุกวัย ตามแนวพระราชดำริที่ว่า "เพื่ออำนวยโอกาสให้บิดามารดาสามารถใช้หนังสือนี้เป็นเครื่องมือแนะนำวิชาแก่บุตรธิดา และให้พี่แนะนำวิชาแก่น้องเป็นลำดับไป"
ปัจจุบัน สถาบันการศึกษาและองค์กรเอกชนได้สนับสนุนให้มีการแข่งขันตอบคำถามสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชนขึ้นทุกปี และยังมีการตีพิมพ์ในรูปแบบแบบฝึกหัดถาม-ตอบ เพื่อทดสอบความรู้ แม้ในยุคที่การเข้าถึงข้อมูลต่างๆ เป็นไปได้ง่ายผ่านโลกอินเทอร์เน็ต หากด้วยหนังสือสารานุกรมที่จัดทำโดยผู้รู้เฉพาะทางและมีราคาย่อมเยา จึงนับเป็นแหล่งความรู้ที่มีน่าเชื่อถือและเข้าถึงง่าย ตามพระราชประสงค์ที่ทรงต้องการให้พสกนิกรไทยใช้ความรู้สร้างประโยชน์สุขให้กับตนเองและบ้านเมือง