ใบหน้าที่วิตกกังวล ก่อนโยนหมากยอมแพ้ทั้งน้ำตา คือสภาพที่ไม่มีใครคาดคิดว่าจะเกิดขึ้นกับ เคอเจี๋ย นักเล่นหมากล้อมชาวจีนวัย 19 ปี ผู้เป็นวางอันดับหนึ่งของโลก ที่พ่ายแพ้ให้กับ AlphaGo โปรแกรมปัญญาประดิษฐ์ในการแข่งขันโกะเป็นเกมที่ 3 ติดต่อกัน เมื่อบ่ายวันเสาร์ที่ผ่านมา
แต่แมตช์ที่แฟนโกะทั่วโลกยกให้เป็นการกอบกู้ศักดิ์ศรีมนุษยชาติครั้งนี้ กลับไม่เป็นที่เผยแพร่ในเมืองจีน เมื่อทางการจีนประกาศห้ามไม่ให้สื่อออนไลน์ในประเทศนำเสนอการแข่งดัง และห้ามการนำเสนอข่าวทางโซเซียลมีเดียอีกด้วย ซึ่งสื่อตะวันตกวิเคราะห์ทางการจีนอาจรู้สึกเสียหน้า ที่นักเล่นโกะมือหนึ่งของชาติที่ให้กำเนิดเกมหมากล้อม ต้องแพ้ให้กับ AI อย่างไม่ทางสู้
AlphaGo สร้างความฮือฮาเมื่อปีก่อน ด้วยการโค่น ลีเซโดล นักเล่นโกะมือหนึ่งของเกาหลีใต้ด้วยคะแนน 4 ต่อ 1 เกม ทำลายความเชื่อที่ว่า AI ต้องใช้เวลาอีกทศวรรษกว่าจะเอาชนะมนุษย์ได้ โดยต้นปีที่ผ่านมา AlphaGo ยังแฝงตัวไปแข่งโกะออนไลน์กับนักเล่นโกะระดับโลกในนามแผงว่า Master ซึ่ง AlphaGo สามารถเก็บชัยชนะได้ทั้ง 60 เกมรวด
หลังจบเกม เคอเจี๋ย กล่าวขอโทษทั้งน้ำตาที่เขาเล่นผิดพลาดจนพ่ายแพ้ พร้อมพัดพ้อว่าตนไม่ได้เก่งกาจเหมือนกับที่ผู้คนให้การยกย่อง แต่ขอบคุณ AlphaGo ที่ช่วยให้เขาได้เห็นจุดอ่อนของตนเอง โดยก่อนหน้านี้เซียนโกะวัย 19 ปี กล่าวถึง AlphaGo หลังจากประมือเป็นครั้งแรกว่า ตาเดินของ AlphaGo ปีนี้ก้าวข้ามขอบเขตของมนุษย์ กลายเป็นเซียนหมากล้อมที่เหนือชั้นระดับเทพเจ้า แต่ละตาของ AlphaGo เป็นการเดินหมากที่มนุษย์คาดไม่ถึง เพราะเป็นคำนวณข้ามช็อตจนถึงท้ายกระดาน ที่จินตนาการของมนุษย์ไม่อาจล่วงรู้
นอกจากจะเป็นที่จับตาของแฟนโกะทั่วโลกแล้ว หนึ่งในคนที่เอาใจช่วย เคอเจี๋ย ยังรวมถึง เคอกั๋วฟาน บิดาของเคอเจี๋ย ผู้สอนให้เขาเล่นหมากล้อมตั้งแต่อายุ 3 ขวบ เคอกั๋วฟาน เล่าว่า ลูกชายศึกษาการเดินหมากทุกแมตช์ที่ AlphaGo ลงแข่ง เพื่อหวังหาจุดอ่อนของ AI แต่สำหรับคนเป็นพ่อ ชัยชนะไม่ใช่สิ่งที่เขาต้องการ หากต้องการให้ลูกชายสนุกสนานและได้เรียนรู้จากการแข่งขันนัดสำคัญครั้งนี้
ความโด่งดังของ AlphaGo นำไปสู่กระแสการสร้าง AI เพื่อแข่งหมากล้อมกับมนุษย์ โดยต้นปีที่ผ่านมา มีจัดการแข่งหมากล้อมระหว่าง DeepZenGo โปรแกรม AI ของญี่ปุ่น กับแชมป์โกะ 3 ชาติ แม้จะอยู่ในระหว่างพัฒนา แต่ DeepZenGo ก็สามารถเอาชนะ ยูตะ อิยามะ แชมป์โกะ 7 มงกุฎของวงการหมากล้อมญี่ปุ่นได้สำเร็จ
ชัยชนะต่อมือหนึ่งของโลกอย่างเป็นเอกฉันท์ ทำให้ DeepMind ผู้สร้าง AlphaGo ประกาศว่าจะไม่มีการจัดการแข่งขันระหว่าง AlphaGo กับมนุษย์อีกต่อไป โดยบริษัทจัดหันไปพัฒนาปัญญาประดิษฐ์ด้านอื่นๆ เพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติต่อไป
แม้การแข่งขันจะจบลงด้วยความพ่ายแพ้ของมนุษย์ แต่ ฟังหุย แชมป์โกะยุโรป และลีเซโดล ที่เคยเดินหมากกับ AlphaGo ยอมรับว่าการเผชิญหน้ากับ AI ทำให้พวกเขาได้เห็นความเป็นไปได้ใหม่ๆ ของการเล่นโกะ ซึ่ง เคอเจี๋ย เคยกล่าวว่า หลังจากมนุษย์พัฒนากลยุทธ์ในการเล่นโกะมานับพันปี แต่คอมพิวเตอร์กำลังแสดงให้เห็นว่าสิ่งที่มนุษย์เชื่อนั้นผิดทั้งหมด อาจกล่าวได้ว่ามนุษย์ยังห่างไกลจากการหยั่งรู้สัจธรรมที่แท้จริงของการเล่นหมากล้อมก็เป็นได้
ล่าสุดทาง DeepMind ได้นำตารางหมากการแข่งขันที่โปรแกรม AlphaGo แข่งกันเอง มาเผยแพร่ทางเว็บไซต์ตามคำเรียกร้องของแฟนๆ เพื่อเป็นบทเรียนให้กับผู้สนใจโกะได้ศึกษาวิธีการเล่นอันซับซ้อนของ AI ต่อไป