"ผมจะนำวิธีรับจำนำมาใช้ ข้าวเปลือกขาวเกวียนละ 15,000 บาท ข้าวหอมมะลิเกวียนละ 20,000 บาท นี่คือราคารับจำนำของพรรคเพื่อไทย" ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี โฟนอิน เมื่อวันที่ 23 เม.ย.2554
ถ้ายิ่งลักษณ์ คือทายาททางการเมืองของทักษิณ นโยบายรับจำนำข้าวก็คงไม่ต่างกัน อย่างคำที่พรรคเพื่อไทยไม่เคยปฏิเสธว่า ทักษิณคิดเพื่อไทยทำ
"นำระบบรับจำนำข้าวกลับมาดีไหมคะ" น.ส.ยิ่งลักษณ์ กล่าวขณะหาเสียงกับประชาชนเมื่อวันที่ 22 มิ.ย.2554
นี่คือหนึ่งในนโยบายหาเสียง ที่ผลักดันให้ยิ่งลักษณ์ขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีหญิงคนแรกของไทย
แต่การรับจำนำข้าวต้องคู่กับการระบายข้าว และหน่วยงานที่รับผิดชอบคือกระทรวงพาณิชย์ นายบุญทรง เตริยาภิรมย์ คือ คนที่มารับหน้าที่นี้ และเป็นตำแหน่งสูงสุดในเส้นทางชีวิตนักการเมืองของเขา
ครั้งหนึ่งบุญทรงเคยถูกตั้งคำถาม ขณะแถลงชี้แจงเรื่องโครงการรับจำนำข้าว เมื่อวันที่ 7 มิ.ย.2555
นักข่าว : มันไม่ได้อะไรเลย
บุญทรง : (ยิ้ม) ถามแบบนี้ เหนื่อยไหม
นักข่าว : แถมมาแถลงข่าวช้าอีก แล้วบอกว่าทำข้อมูล
บุญทรง : (ยิ้ม) ถามแบบนี้ เหนื่อยบ้างไหม
นักข่าว : ท่าน กระทรวงพาณิชย์เป็นจำเลยของสังคมแล้วนะท่าน พวกผมก็โดนเหมือนกันว่านักข่าวพาณิชย์ทำอะไรอยู่ ตามก็ไม่ได้ อะไรก็ไม่ได้ แล้ววันนี้ออกมาก็ไม่ชัดเจน
บุญทรง : กราบเรียนนะครับ ผมเอง ผมก็อยากจะให้ความกระจ่างทุกเรื่องที่เกี่ยวกับเอกสารที่เป็นประเด็นปัญหาอยู่ในขณะนี้ แต่ต้องกราบเรียนด้วยความสัจจริงนะ ว่าเอกสารนั้น จริงๆ แล้วมันไม่ได้มีแค่ปึกนี้ปึกเดียวที่ท่านณัฐวุฒิหยิบมาโชว์ มันเป็นเอกสารลับ มันมีอีกเป็นกระตั๊ก แล้วมันก็ต้องมีการตรวจสอบข้อมูล"
เมื่อบุญทรง อนุมัติขายข้าวให้บริษัทที่ไม่ได้เป็นตัวแทนรัฐบาลจีน หรือไม่ใช่การขายข้าวแบบจีทูจี ทำให้ถูกจำคุกถึง 42 ปี หนึ่งในพ่อค้าข้าวที่อยู่เบื้องหลังเรื่องนี้ คือ เสี่ยเปี๋ยง หรือ นายอภิชาติ จันทร์สกุลพร คนที่ถูกมองว่าใกล้ชิดกับทักษิณ ชินวัตร และใกล้ชิดคนในตระกูลชินวัตร ที่ดูแล ส.ส.ภาคเหนือ
ทั้งหมดหรือนี่ คือสิ่งที่บุญทรงอึดอัดบอกกับสุรนันทน์ เวชชาชีวะ ว่า เขาพูดไม่ได้
สุรนันทน์ เคยถามบุญทรงว่า ใครช่วยดูแฟ้มงาน บุญทรงตอบว่า มีทีมงาน แต่สุรนันทน์เชื่อว่าบุญทรงกำลังกังวลใจ
สุรนันทน์สรุปในเฟซบุ๊ก ว่าทางการเมืองบางเรื่องต้องตายไปกับเรา
อะไรที่บุญทรงพูดไม่ได้และต้องตายไปกับตัวเขา เกี่ยวข้องกับคนที่อยู่เบื้องหลังการทุจริตระบายข้าวหรือไม่ หรือเขาอยู่ในภาวะจำยอมต้องทำตามคำสั่ง
ถึงวันนี้อาจไม่มีคำตอบ แต่เห็นชัดเจนว่า ทักษิณคิดนโยบายรับจำนำข้าว ยิ่งลักษณ์นำไปขับเคลื่อน แต่เมื่อเกิดการทุจริต รัฐมนตรีและข้าราชการที่นำไปปฏิบัติ คือ กลุ่มคนที่ถูกจำคุก