วันนี้ (12 พ.ย.2560) พล.ร.ต.สมัย ใจอินทร์ เจ้ากรมพัฒนาการช่าง กรมอู่ทหารเรือ กล่าวว่า ทางกองทัพเรือได้ขุดพบกระบอกปืนใหญ่โบราณ คาดว่าจะมีอายุ 250 ปี หรือช่วงกรุงศรีอยุธยาแตก และไม่ใช่เป็นครั้งแรกที่กองทัพเรือ ขุดพบกระบอกปืนใหญ่โบราณเหล่านี้ รวมทั้งสิ้น 12 กระบอก ขุดขึ้นมาจากดินที่ความลึกกว่า 2 เมตร ใช้เวลาถึง 2สัปดาห์ เพราะต้องใช้ความระมัดระวัง โดยกระบอกปืนใหญ่โบราณที่ใหญ่ที่สุดมีน้ำหนักถึง 5 ตันหรือ 5,000 กิโลกรัม ฝั่งอยู่ในดินลักษณะ ปากกระบอกปืนหันหน้าลงดินลึกประมาณ 2 เมตร
สำหรับกระบอกปืนใหญ่โบราณที่มีน้ำหนัก 5 ตันนั้น พบกว่า เป็นกระบอกปืนใหญ่ที่หล่อจากประเทศอังกฤษ จากนั้นได้ขายต่อให้กับไทยในช่วงยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น มีความยาว 10 ฟุต ปากกระบอกของปืนกว้าง 10 นิ้ว มีตราสัญลักษณ์มงกุฎของประเทศอังกฤษ และมีหมายเลขประจำปืนสลัก วันที่ และปีที่ผลิตด้วย โดยปืนใหญ่ที่ขุดพบขนาดใหญ่สุดมีความยาว 10 ฟุต จำนวน 1 บอก และความยาว 8 ฟุต จำนวน 2 กระบอก
พล.ร.ต.สมัย กล่าวว่า นอกจากนี้ยังมีกระบอกปืนใหญ่ขนาดกลางที่หล่อขึ้นในฝรั่งเศส ยุคนโปเลียนอีก 1 กระบอก คาดว่าเป็นปืนที่ทหารอังกฤษยึดมาจากฝรั่งเศส เมื่อครั้งที่รบชนะแล้วนำมาขายให้ไทย พร้อมกระบอกปืนของอังกฤษ ส่วนที่เหลืออีก 8 กระบอก เป็นขนาดเล็กลงมา คาดว่าเป็นปืนที่ไทยหล่อขึ้นเองในยุคธนบุรี เนื่องจากในช่วงเวลานั้น ไทยต้องเร่งสร้างอาวุธที่โรงหล่อหลวงใต้วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร ซึ่งก็คือโรงงานหล่อหลอม กองโรงงานอู่ทหารเรือธนบุรีในปัจจุบัน
ทั้งนี้ จากการเชิญนักวิชาการด้านประวัติศาสตร์ และด้านปืนใหญ่ โลหะกรรมมาตรวจดู สรุปว่าเป็นปืนประจำเรือรบโบราณ และป้อมปืนที่รักษาพื้นที่เขตพระนคร เช่นเดียวกับป้อมวิไชยประสิทธิ์ ที่สร้างสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เรียกตามชื่อผู้อำนวยการสร้างตอนนั้นว่าป้อมวิไชยเยนทร์ โดยกระบอกปืนใหญ่เหล่านี้ถูกฝังดินมานานมาก แต่ยังอยู่ในสภาพดี
ซึ่งเป็นปืนโบราณในยุคที่ต้องอัดลูกปืนใหญ่ และดินปืนใส่ทางปากกระบอกปืน ซึ่งบริเวณนี้ เป็นพระนิเวศน์ของสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก หรือรัชกาลที่ 1 ก่อนขึ้นเป็นปฐมกษัตริย์ของราชจักรีวงศ์ ที่มีการทำโรงหล่อปืนใหญ่ และอาวุธต่างๆ ไว้สู้กับเมียนมาตั้งแต่สมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ที่หล่อเอง โดยใช้สำริด รวมทั้งการซื้อปืนจากอังกฤษ เพื่อมาปกป้องชาติบ้านเมือง โดยจะมีการทำพิธีบวงสรวง และนำมาเตรียมจัดตั้งแสดงในพิพิธภัณฑ์อู่เรือหลวงเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา