จากกระแสละครดังอิงประวัติศาสตร์ กระตุ้นนักท่องเที่ยวจำนวนมากเดินทางมาเที่ยวชมโบราณสถาน จ.พระนครศรีอยุธยา โดยเฉพาะวัดไชยวัฒนาราม ที่ยอดนักท่องเที่ยวช่วงวันเสาร์-อาทิตย์ เพิ่มขึ้น 8 เท่าตัว จากเดิม 3,000 คน เป็น 25,000 คน สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ใช้โอกาสนี้เปิดตัว “3D อยุธยายุครุ่งเรือง” หวังสร้างการท่องเที่ยวยั่งยืน
ดร.เกรียงไกร เกิดศิริ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ ม.ศิลปากร นักวิจัยผู้รับทุน สกว. กล่าวว่า ตัวเองสนใจศึกษาในเรื่องสหวิทยาการ ทั้งภูมิศาสตร์ นิเวศวิทยา ผังเมือง สถาปัตยกรรม กฎหมาย รัฐศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ สังคม โดยทำงานศึกษาวิจัยในพื้นที่ จ.พระนครศรีอยุธยา มานาน 10-20 ปี พบว่าเป็นพื้นที่ที่มีศักยภาพต่อการท่องเที่ยวสูงมาก เพราะอยู่ไม่ไกลจากกรุงเทพฯ และเป็นหนึ่งในสามของมรดกโลกทางวัฒนธรรมในประเทศไทย นำไปสู่งานวิจัยศึกษาทางสถาปัตยกรรม ที่สามารถสร้างจินตภาพกลับไปถึงครั้งอาคารยังคงลักษณะดั้งเดิม ต่อมาใช้ 3D เลเซอร์สแกนเนอร์ สำรวจเก็บข้อมูลร่องรอยต่างๆ ของอาคาร เพื่อนำมาเขียนแบบและสร้าง 3 มิติ
ดร.เกรียงไกร กล่าวว่า สิ่งสำคัญคือการศึกษาข้อมูลเอกสารโบราณ เอกสารบันทึกความทรงจำของชาวตะวันตก แผนที่ต่างๆ ที่ใช้เป็นหลักฐานที่มีรายละเอียดเฉพาะตัว พบว่าอยุธยามีสัณฐานเป็นเกาะ ส่วนเอกสารจากหอหลวงเรื่องพรรณนาภูมิสถานพระนครศรีอยุธยา ฉบับสมบูรณ์ที่ ดร.วินัย พงศ์ศรีเพียร เมธีวิจัยอาวุโส สกว. ได้ชำระใหม่ ทำให้รู้ว่าตำแหน่งทำเลที่ตั้งวัด ถนน สะพาน ตลาด พระราชวัง ท่าเรือ และย่านที่จำหน่ายสินค้า ลงลึกถึงสภาพสังคมและวิถีชีวิตของคนในอดีต เช่น บริเวณสี่แยกตะแลงแกงมีหอกลอง 3 ชั้น คนในตลาดจะต้องซื้อปลาทูให้แมวกิน เพื่อให้ช่วยดูแลหอกลองและป้องกันหนูกัดแทะ นอกจากนี้ เตรียมต่อยอดพัฒนาแอปพลิเคชั่น เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์ ลดความเบื่อหน่ายของนักท่องเที่ยว และเชื่อมโยงองค์ความรู้กับโบราณสถาน หรือวัดในพื้นที่ใกล้เคียง กระจายรายได้การท่องเที่ยวไปยังชุมชน เช่น จำหน่ายของที่ระลึก น้ำ อาหาร มัคคุเทศก์ท้องถิ่น
การขยายผลต่อยอดต้องบูรณาการวิจัยในองค์รวม จะศึกษาแยกส่วนไม่ได้ เพื่อให้อยุธยาเจิดจรัสขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง และสามารถเป็นเมืองสำรองของกรุงเทพฯ ที่มีศักยภาพในการท่องเที่ยวได้ งานวิจัยนี้จะช่วยกระจายนักท่องเที่ยวไปจากแหล่งหลักๆ เช่น วัดไชยวัฒนาราม วัดพระศรีสรรเพชญ์ แทนที่ต้องมีคนไปโหมเที่ยววัดใดวัดหนึ่งเยอะๆ ก็กระจายไปที่อื่นๆ ได้ นี่คือหัวใจของการสื่อความหมายเรื่องการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม