วันนี้ (26 ธ.ค.2562) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ย้อนไป 15 ปีก่อน สุรชาติ เล็มและ และชาวประมงในชุมชนคลองปากบางในหาดป่าตอง จ.ภูเก็ต เล่าย้อนก่อนเกิดเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิในปี 2547 ได้ออกมาขายปลาที่จับได้ตั้งแต่เช้าตามปกติ แต่เวลาประมาณ 9.30 น. คลื่นยักษ์สูง 3-6 เมตร ก็ปะทะเข้ากับหาดแห่งนี้ เป็นแห่งแรกในประเทศไทย สุรชาติ จมอยู่ใต้น้ำ แต่เคราะห์ดีที่เพื่อนคว้าตัวเขาได้ทัน เมื่อเขาลอยขึ้นมาจากใต้น้ำ หลังรอดชีวิต เขาจึงชวนผู้รอดชีวิตคนอื่นไปช่วยนักท่องเที่ยวที่กำลังได้รับบาดเจ็บ
แม้จะผ่านมา 15 ปีแล้ว แต่สุรชาติยอมรับว่าเขายังคงหวาดกลัวว่าเหตุการณ์คลื่นยักษ์สึนามิอาจจะเกิดขึ้นกับชุมชนของเขาอีกครั้ง เขาจึงเตรียมพร้อมตลอดเวลาด้วยกระเป๋าฉุกเฉิน หากต้องเผชิญกับภัยพิบัติอีกครั้ง เพราะชุมชนของเขายังคงตั้งอยู่ติดกับชายหาดป่าตอง
เปลี่ยนทุ่นเตือนภัยสึนามิ "ใกล้-ไกล"
พล.อ.อ.สมนึก สวัสดิ์ถึก ผู้เชี่ยวชาญพิเศษ ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ (ศภช.) เปิดเผยว่า หลังเหตุสึนามิ เมื่อวันที่ 26 ธ.ค.2547 ในพื้นที่ 6 จังหวัดภาคใต้ ได้รับผลกระทบทั้งชีวิตและทรัพย์สิน ตามมาด้วยการเกิดศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติเป็นครั้งแรกของไทยในปี 2548 นำไปสู่การพัฒนาระบบการเตือนภัยสึนามิในรูปแบบต่างๆ เช่น หอเตือนภัยพิบัติ อุปกรณ์สื่อสารที่หลากหลาย รวมถึงทุ่นเตือนภัยสึนามิระยะใกล้และไกล
ล่าสุด เพิ่งมีการเปลี่ยนใหม่ทั้ง 2 แบบ โดยทุ่นเตือนภัยสึนามิแบบระยะไกล ห่างจากฝั่ง 900 กิโลเมตร เมื่อส่งสัญญาณเตือน ประชาชนจะมีเวลาประมาณ 1 ชั่วโมง 30 นาที สำหรับหนีขึ้นที่สูง และทุ่นเตือนภัยสึนามิระยะใกล้ ห่างจากฝั่ง 300 กิโลเมตร เมื่อส่งสัญญาณเตือนจะมีเวลาอพยพหนีขึ้นที่สูงประมาณ 30 นาที
พล.อ.อ.สมนึก กล่าวอีกว่า อุปกรณ์เตือนภัยสึนามิที่มีอยู่ในขณะนี้สามารถใช้งานได้ร้อยละ 90 เพราะบางส่วนต้องมีการสับเปลี่ยนตามอายุการใช้งาน ซึ่งนอกจากเครื่องมือเพื่อรับมือกับภัยพิบัติแล้ว สิ่งที่สำคัญที่สุด คือความตื่นตัวของภาคประชาชนในพื้นที่ที่จะลุกขึ้นมารับมือกับภัยพิบัติ
วินัย ทองผาสุข ผู้อำนวยการกองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว กล่าวว่า กองเฝ้าระวังแผ่นดินไหว กรมอุตุนิยมวิทยา มีสถานีตรวจวัดคลื่นสั่นสะเทือนครอบคลุมอยู่ทั่วประเทศ สามารถคำนวณหาศูนย์กลางแผ่นดินไหว ขนาดแผ่นดินไหว และเวลาที่เกิดได้
ไทยติด 1 ใน 16 ปท. เสี่ยง "ภัยพิบัติ"
ข้อมูลจากสหประชาชาติระบุว่า ประเทศไทยเป็นประเทศที่ได้รับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศมากที่สุดอันดับ 11 ของโลก พื้นที่การเกษตรกว่าร้อยละ 60 เสี่ยงทั้งภัยแล้งและน้ำท่วม รวมทั้งเป็น 1 ใน 16 ประเทศ ที่เสี่ยงสูงมากที่จะต้องประสบภัยพิบัติจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
เรอโน เมแยร์ ผู้แทนโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติประจำประเทศไทย แนะนำว่าไทยควรมุ่งเน้นแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืนของสหประชาชาติ ซึ่งเป้าหมายหลัก 1 ใน 17 ข้อ คือการไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง
ร้องภาครัฐแก้กฎหมายรับมือภัยพิบัติ
ไมตรี จงไกรจักร ผู้ประสานงานเครือข่ายผู้ประสบภัยสึนามิ กล่าวว่า สิ่งที่เครือข่ายภาคประชาชนเห็น หลัง 15 ปีเหตุการณ์สึนามิ คือชุมชนไหนที่สามารถเตรียมพร้อมตัวเอง จะสามารถรับมือกับภัยพิบัติได้ ภาคประชาชนจึงเสนอให้มีการแก้ไข พ.ร.บ.ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยปี 2550 เพื่อส่งเสริมให้ชุมชนเรียนรู้และเตรียมพร้อมสำหรับการรับมือกับภัยพิบัติ ผ่านร่างปฏิญญาอันดามัน
ชุมชนแลกเปลี่ยนข้อมูลรับมือภัยพิบัติ
สำหรับกิจกรรมรำลึกเหตุการณ์สึนามิปีนี้ เครือข่ายภาคประชาชนเน้นไปที่การแลกเปลี่ยนข้อมูล การรับมือกับภัยพิบัติของแต่ละชุมชน แต่ละพื้นที่ เพื่อนำไปปรับใช้ เพราะการรับมือกับภัยพิบัติที่ยั่งยืน แต่ละชุมชนต้องสามารถเรียนรู้ที่จะจัดการกับภัยพิบัติด้วยตัวเองได้ รวมทั้งต้องพร้อมที่จะรับมือกับปัญหาในอนาคต และสุดท้ายสามารถส่งต่อบทเรียนเพื่อนำไปสู่การเป็นพี่เลี้ยงจัดการภัยพิบัติให้กับชุมชนอื่นๆ ต่อไป