"ถั่งเช่า" สมุนไพรสรรพคุณครอบจักรวาลจริงหรือ ?

สังคม
9 ก.พ. 64
13:46
2,339
Logo Thai PBS
"ถั่งเช่า" สมุนไพรสรรพคุณครอบจักรวาลจริงหรือ ?
ไทยพีบีเอสออนไลน์สัมภาษณ์พิเศษ "แพทย์จีนวิษณุสรรค์ สุฉันทบุตร" แพทย์แผนจีน ไขคำตอบ ทวนความเชื่อ "ถั่งเช่า" สมุนไพรเมืองหนาวจากประเทศจีน สู่คำอ้างสรรพคุณครอบจักรวาลในอาหารเสริมยอดนิยม

วันนี้ (9 ก.พ.2564) จากกระแสอาหารเสริมผสมถั่งเช่าที่มีการโฆษณาสรรพคุณสารพัด โดยเฉพาะอาหารเสริมผสมถั่งเช่า ไทยพีบีเอสออนไลน์ชวนรู้จัก "ถั่งเช่า" ให้มากขึ้น กับแพทย์จีนวิษณุสรรค์ สุฉันทบุตร แพทย์แผนจีน 

ถั่งเช่า หรือ ตงฉงเซี่ยฉ่าว เป็นสมุนไพรจีนมีเพียงชนิดเดียว โดยชื่อภาษาจีนหมายถึง ฤดูหนาวเป็นหนอน ฤดูร้อนเป็นพืชรา เพราะฤดูร้อนหนอนผีเสื้อตามที่ราบสูงจะออกหากิน แล้วไปกินเห็ดสปอร์รา ที่ชื่อว่า Cordyceps Sinenisis หลังกินแล้วเห็ดสปอร์รา จะเข้าไปกัดกินเป็นปรสิตในตัวหนอนทำให้ตัวหนอนตายในช่วงฤดูหนาว


หลังจากนั้นเมื่อฤดูร้อนอีกครั้ง ตัวเห็ดราจะไชงอกออกมาจากหนอนผีเสื้อชูเหนือพื้นดิน ทำให้เกิดเป็นสมุนไพรที่เรียกว่า ถั่งเช่า ซึ่งการรวมกันระหว่างสัตว์กับเห็ดรา ทำให้เกิดสารสำคัญหลายชนิด แต่ในสมัยปัจจุบัน คนมักสับสนกับอีกตัวคือ เห็ดถั่งเช่าสีทอง เป็นการเพาะเลี้ยง โดยเอาสปอร์รา Cordyceps มาเพาะเลี้ยง เกิดเป็น Cordyceps militalis ซึ่งยังไม่มีงานวิจัยที่รองรับเพียงพอว่า สารประกอบสำคัญและสรรพคุณนั้นสามารถเทียบเท่ากับเห็ดถั่งเช่าทิเบตตามธรรมชาติได้หรือไม่

เห็ดถั่งเช่าสีทอง ยังไม่มีงานวิจัยรองรับเพียงพอถึงสรรพคุณ หากรับประทานปริมาณสูงจะส่งผลเป็นพิษต่อตับและไตได้

แพทย์จีนวิษณุสรรค์ ระบุว่า เห็ดถั่งเช่าธิเบต มีกรณีศึกษาที่ค่อนข้างเพียงพอ และไม่มีงานวิจัยที่บอกว่าเป็นพิษต่อตับและไต ยกเว้น มีการปนเปื้อนของโลหะสูง โดยมีราคาสูงถึงกรัมละ 1,200 บาท หรือกิโลกกรัมละ 1-2 ล้านบาท ทำให้ความนิยมเลือกใช้กับผู้ป่วยในคลินิกแพทย์แผนจีนค่อนข้างน้อย อีกทั้งยังมีสมุนไพรอื่นที่ทดแทนถั่งเช่าได้ แต่มีราคาถูกกว่าแทน เช่น ตุ๊กแก ตู้จ้ง ทู่ซือจึ และเมล็ดกุยช่าย


จีนเมืองหนาวถั่งเช่าสุดฮิตช่วยอบอุ่นร่างกาย

แพทย์จีนวิษณุสรรค์ ยังระบุอีกว่า ความนิยมของถั่งเช่าในประเทศจีนสืบเนื่องจากช่วงฤดูหนาว มีอากาศหนาวจัด จึงต้องใช้สมุนไพรพลังหยางบำรุงเพื่อคลายหนาวและอบอุ่นร่างกาย ส่วนประเทศไทยนั้น มีอากาศร้อนถึงร้อนจัดทั้งปี ทำให้ก่อนหน้านี้ถั่งเช่าไม่เป็นที่นิยม

ส่วนใหญ่ผู้ป่วยจะมีอาการป่วยสอดคล้องกับฤดูกาล ซึ่งประสบการณ์ตรวจคนไข้ พบว่าคนไทยที่มีหยางพร่องพบได้น้อยมาก


สรรพคุณถั่งเช่าทางแพทย์แผนจีนนั้น ช่วยบำรุงพลังหยาง บำรุงลมปราณ ปอด และไตและระงับเสมหะ ระงับอาการไอหอบ บำรุงพลังหยาง ในผู้ป่วยที่มีอาการพลังหยางพร่อง คือ กลุ่มกลัวหนาว มือเท้าเย็น อ่อนเพลียไม่ค่อยมีแรง ปวดเอวปวดเข่ายิ่งพบอากาศเย็นยิ่งปวด เบื่ออาหารท้องอืดมักจะถ่ายเหลว ไอหอบหายใจไม่อิ่ม เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ ซึ่งการใช้ถั่งเช่าปริมาณยาที่ใช้ในเด็กจะอยู่ที่ 0.3-0.5 กรัม ต่อวัน ส่วนผู้ใหญ่ 3-9 กรัมต่อวัน ส่วนใหญ่จะใช้เป็นตัวถั่งเช่าแท้หั่นแล้วต้มเป็นยาจีน

ทางการแพทย์แผนจีน แบ่งสมดุลร่างกายเป็นหยินกับหยาง พลังหยินเป็นพลังงานความเย็น พลังงานของน้ำ ส่วนหยางเป็นพลังงานความร้อน การขับเคลื่อนร่างกาย ซึ่งหากบางคนมีหยินนำ หยางพร่อง ถั่งเช่าก็จะมาช่วยเพิ่มพลังหยางให้ร่างกายสมดุล

ถั่งเช่าฤทธิ์ร้อน กินมาเสี่ยงไตวาย 

แพทย์จีนวิษณุสรรค์ กล่าวเตือนกลุ่มเสี่ยงที่อาจเกิดอันตรายจากการรับประทานถั่งเช่า คือ คนที่แพ้เห็ดรา กลุ่มมีโรคประจำตัว ผู้สูงอายุที่มียาประจำรับประทาน ผู้ป่วยเบาหวาน ที่รับประทานยาลดระดับน้ำตาลในเลือด หากรับประทานถั่งเช่าควบคู่กันอาจทำให้ผู้ป่วยมีภาวะน้ำตาลตก และผู้ป่วยที่ได้รับยาละลายลิ่มเลือด ผู้ป่วยที่เป็นหญิงตั้งครรภ์ หรือให้นมบุตร ไม่ควรรับประทาน


สมุนไพรทุกชนิดไม่ได้เหมาะกับทุกคน สำหรับผู้ป่วยที่ไม่ได้ขาดพลังหยาง หรือมีหยางมากไม่ควรรับประทานถั่งเช่า เนื่องจากถั่งเช่ามีฤทธิ์ร้อน จะยิ่งทำให้ร่างกายร้อน อาจเกิดอาการไม่พึงประสงค์ เช่น คอแห้ง ปากแห้ง นอนไม่หลับ ท้องผูก กระสับกระส่าย กระวนกระวายใจ หงุดหงิดง่าย ความดันโลหิตสูง ส่วนผู้ป่วยที่มีภาวะโรคไตเรื้อรังอยู่แล้ว หากรับประทานถั่งเช่าเข้าไป การทำงานของไตจะยิ่งทำงานหนักขึ้น มีผลจนอาจทำให้ไตวาย เสียชีวิตได้

กินอาหารเสริมอาการดีขึ้น อาจไม่ใช่เพราะถั่งเช่า

แพทย์จีนวิษณุสรรค์ ระบุอีกว่า ผลิตภัณฑ์อาหารเสิรมที่มีถั่งเช่าเป็นส่วนประกอบ ส่วนใหญ่จะใส่เห็ดถั่งเช่าสีทองแทน สรรพคุณจะแตกต่างกัน ก่อนเลือกทานสมุนไพรหรือผลิตภัณฑ์อาหารเสิรม ควรเข้ามาปรึกษาแพทย์ก่อน เพราะแต่ละคนมีพยาธิสภาพที่แตกต่างกัน ดังนั้น ควรให้แพทย์วินิจฉัยหรือประเมินอาการก่อน และควรเลือกซื้อจากผู้ผลิตที่ปลอดภัย ไม่มีสารปนเปื้อน ถูกต้อง ได้มาตรฐานสากล

 

ที่อ้างว่าสรรพคุณครอบจักรวาลต้องบอกว่าไม่จริงเลย เพราะขนาดถั่งเช่าทิเบตธรรมชาติเอง ก็ยังไม่สามารถรักษาได้ทุกโรค

สำหรับอาหารเสริมที่ผสมถั่งเช่าโดยทั่วไปที่พบในปัจจุบันอาจมีการผสมสารต่าง ๆ หรือวิตามินอื่น ๆ เช่น วิตามินบี หรือ โสมเกาหลี อาจจมีผู้ป่วยรับประทานแล้วอาการดีขึ้น แต่เกิดจากสารหรือวิตามินที่เพิ่มเข้ามา ไม่ได้อาการดีขึ้นจากถั่งเช่า เนื่องจากใส่ส่วนผสมในปริมาณที่น้อย เพราะราคาแพง สัดส่วนที่แจ้งไว้อาจไม่สามารถเป็นไปได้ที่จะขายในราคาตามท้องตลาด

 

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

จากทีวีจานดำถึงไลฟ์โซเชียล ชวนเชื่อซื้อ "ถั่งเช่า" อ้างสรรพคุณร้อยแปด

 

 

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง