ช้างอยู่จุดไหน ช้างหากินหลังบ้าน ตรงสนามหญ้าข้างบ้าน
สิ้นเสียงวิทยุติดตาม ภารกิจของชุดผลักดันช้างที่มีตัวแทนจากเจ้าหน้าที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ร่วมกับอาสาสมัครเริ่มต้นขึ้นทันที
ธนพัฒน์ อะวันนา เจ้าหน้าที่พิทักษ์ป่าอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ อยู่บนรถโฟร์วิลของอุทยานเขาใหญ่ ร่วมกับพี่รวย และพี่จุก กับอาสาสมัครในพื้นที่ ต.หมูสี อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา พร้อมไฟสปอตไลน์สอดส่องหาช้างป่า 2 ตัวที่ได้รับแจ้งเมื่อเวลา 18.50 น.ว่าลงมาริมถนนธนะรัชต์
ชุดผลักดันช้างจะเริ่มสแตนบายตั้งแต่ 6 โมงเย็นจะเริ่มมาตั้งจุดสกัดเพื่อให้เคลื่อนตัวได้ทันทีหากมีการแจ้งเข้ามา จุดนี้จะมีพลายด้วน งาเบี่ยงเล็ก งาเบี่ยงใหญ่ เจ้าแคระ เป็นเบอร์ต้นๆที่ลงมาจากเขาใหญ่ ทางด้านถนนธนะรัชต์
ธนพัฒน์ บอกว่า บริเวณถนนธนะรัชต์ จากปากทางอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ จนถึงแถววัดปางคล้า ห่างจากเขาใหญ่ เพียง 1.5 กิโลเมตร เพราะแนวขอบป่าอยู่ห่างจากเขาใหญ่ไม่ไกลทำให้ช่วงนี้พบช้างออกมาถี่ขึ้น ตลอดแนวขอบป่ายังมีการทำสวนผลไม้ ที่กำลังมีผลผลิต และฝักของต้นก้ามปู ที่จะดึงดูดให้ช้างออกมาหากินนอกป่า
ช่วงนี้ช้างออกมาถี่ขึ้น ส่วนหนึ่งเพราะเป็นหน้าแล้ง ออกมาใกล้ชุมชน ทั้งพลายด้วน เจ้าแคระ งาเบี่ยงเล็ก งาเบี่ยงใหญ่ เส้นแนวเขตจะมีเขาลัดเลาะลงมาเรื่อยๆ และบางครั้งช้างก็จะหลบอยู่ใกล้แนวเขตป่า ก่อนจะออกมานอกพื้นที่
ยอดชาย-งาเบี่ยงเล็ก แอบมากินฝักก้ามปู
19.10 น.ของวันที่ 20 มี.ค.ชุดผลักดันช้างพา ทีมข่าวไทยพีบีเอสออนไลน์ มาจุดแรก ภาพที่ปรากฎเป็นช้างขนาดใหญ่ 2 ตัวกำลังเดินกินฝักก้ามปูสุก อย่างอารมณ์ดี หูของมันกวัดแกว่งไปมาแสดงว่ายังอารมณ์ดี ไม่มีท่าตื่นตกใจกับสิ่งรอบข้าง
เจ้าหน้าที่คอยดูอยู่นอกรั้วกั้น ห่างกันแค่ 10 เมตร ไม่มีใครส่งเสียงดัง เพื่อไม่ให้เจ้า 2 ตัวนี้ตื่นตกใจ โดยเจ้าหน้าที่บอกกับเราว่า 2 ตัวที่อยู่ตรงหน้าคือ ยอดชาย-งาเบี่ยงเล็ก
การเดินข้ามถนนของช้างบนถนนธนะรัชต์ เจ้าหน้าที่ต้องคอยสกัดไม่ให้ช้างเดินข้ามถนน เพราะมีรถยนต์วิ่งขึ้นลงเขาใหญ่ ประกอบกับพื้นที่รอบๆ มีบ้านเรือน รีสอร์ต และร้านค้าตั้งอยู่เรียงราย ช้าง 2 ตัวนี้ชอบมาซุ่มอยู่เป็นสวนหลังบ้าน ซึ่งส่วนใหญ่พบว่าเป็นต้นมะม่วง ต้นลิ้นจี่
ยังไม่ทันครึ่งชั่วโมงที่เราซุ่มดูเจ้า 2 ตัวอยู่เงียบๆ เสียงวิทยุดังขึ้นอีกครั้ง ทำให้ช้าง 2 ตัวเริ่มเตลิดวิ่งกลับออกจากจุดที่มีแสงสว่างทันที
สวัสดีซอย 1
พลายด้วน สวัสดีซอย 1
ภารกิจที่ 2 เริ่มต้นขึ้น จุดนี้ห่างจากจุดแรกไปราว 10 กิโลเมตร เส้นทางที่ค่อนข้างมืด เมื่อไปถึงชุมชนสวัสดีซอย 1 ภาพของช้างตัวใหญ่ กำลังกินอะไรบางอย่างอยู่ที่ใต้ต้นก้ามปู ดูมันจะไม่สนใจสิ่งรอบข้าง เจ้าหน้าที่จอดรถและซุ่มดูอยู่ไม่ถึง 10 เมตร
เจ้าตัวนี้คือพลายด้วน ช้างเบอร์ 1 แห่งป่าเขาใหญ่
เจ้าหน้าที่ยังคงใช้การดูอยู่อย่างใกล้ชิด เพื่อให้ช้างกินอาหารให้อิ่มก่อน เสียงพลุดังขึ้น พลายด้วนช้างวิ่งหนีเตลิดทันที พร้อมส่งเสียงฟึดฟัด เจ้าหน้าที่ตะโกนปลอบไม่ให้ตกใจ
ไม่เอาไม่เอาพี่ด้วนเดินไป ไม่ทำอะไรหรอกไม่ทำอะไร ไป
แต่พลายด้วนยังไม่กลับเข้าป่าทันที ยังคงแอบมาซุ่มอยู่ใต้ต้นก้ามปูนานกว่า 1.30 ชั่วโมง เจ้าหน้าที่เริ่มใช้การเจรจากับพลายด้วน "ไปๆไม่อาถอย ถอย พอแล้ว เร็วๆ พอแล้ว กลับเร็วๆ"
เจ้าด้วนขยับมาใกล้ทำท่าไม่พอใจ เจ้าหน้าที่เริ่มใช้ไม้ 2 นำอุปกรณ์ส่งเสียงดังมาตีใส่ พลายด้วนหันหลังใส่ ทำให้เจ้าหน้าที่ต้องเตรียมทีมรถอีก 1 คันเตรียมรถประกบข้าง เพราะป่าเขาใหญ่ห่างจากนี้ไปเพียง 500 เมตร เมื่อถึงชายป่า พลายด้วนหันมามอง ยังลังเลไม่อยากกลับ แวะกินน้ำ
ทำให้เจ้าหน้าที่ใช้ไม่ตาย นำรถไถที่มีเสียงดัง ทำให้พลายด้วน เดินข้ามขอบคันดิน กลับเข้าไปอย่างอารมณ์เสีย
คุยกับช้าง กินให้อิ่ม ใช้เสียง
ธนพัฒน์ บอกว่า ขั้นตอนแรกก่อนที่จะผลักดันช้าง ก่อนอื่นต้องคุยกับช้างที่ออกจากป่าได้ คือต้องปล่อยให้ช้างกินให้กินให้อิ่มก่อน หากเลยเวลาอย่างกรณีพลายด้วนที่ผ่านไป 2 ชั่วโมงก็ยังไม่เคลื่อนตัว ก็ต้องใช้วิธีการเจรจา จากนั้นเริ่มใช้เสียงดังจากก้อนหินที่ใส่ในขวดนำมาถูกัน ให้มีเสียงดัง เป็นการปรามเบาๆ แต่หากยังดื้ออยู่ จะเริ่มใช้เสียงรถไถที่มีเสียงดัง เบื้องต้นพบว่าได้ผลดี
การตัดสินใจในขั้นตอนต่างๆ จะให้เขายอยู่นานหรือช้าขึ้นกับเจ้าหน้าที่ แต่ขั้นแรกคือต้องให้ช้างกินให้อิ่มก่อน เพราะถ้าไม่อิ่มช้างจะกลับมาจุดเดิม และต้องเฝ้าและผลักดันกันจนถึงเที่ยงคืนถึงตีหนึ่ีง
ช้างยังไม่ชินกับรถไถ ตอนนี้ยังได้ผล มีอาการหงุดหงิดวิ่งหนีบ้าง
พลายด้วนออกมาในวงรอบ ปีก่อนเคยมาเขาก็จะออกมา ตอนนี้แค่ยังไม่สิ้นเดือน มี.ค.นี้มีช้างออกมาจากป่าเขาใหญ่ รวม 5 ครั้ง ส่วนหนึ่งมีต้นจามจุรีที่มีฝักสุก และผลไม้รอบๆป่าที่ออกผลส่งกลิ่นหอม ช้างจะชอบกินเพราะว่าหวาน
เขาใหญ่ มีช้างป่าประมาณ 400 ตัว พบว่าเริ่มมีช้างลงจากป่าออกมาหากินหลายจุดทั้งโซนฝั่งปากช่อง จ.นครราชสีมา โซนน้ำตกสาริกา จ.นครนายก และฝั่งใกล้กับอุทยานแห่งชาติทับลาน ซึ่งอยู่ระหว่างการศึกษาพฤติกรรมช้างที่ออกนอกพื้นที่เพื่อแก้ปัญหาจัดการช้างอย่างครบวงจร