การเลือกตั้ง อบต.ในจังหวัดพะเยา ที่หลายฝ่ายจับตา รวมถึงกลุ่มเครือข่ายเอเชียเพื่อเลือกตั้งเสรี หรือ อันเฟรล ถึงกับต้องลงพื้นที่เพื่อจับตามการเลือกตั้งครั้งนี้เพราะคาดว่าจะแข่งขันกันสูงในพื้นที่ฐานเสียงของพรรคพลังประชารัฐ กับพรรคเพื่อไทย โดยเฉพาะที่ อ.เชียงคำ อ.จุน และดอกคำใต้
นายกฤษเรศ วังทะพันธ์ ผอ.กกต.ประจำจังหวัดพะเยา
นายกฤษเรศ วังทะพันธ์ ผอ.กกต.ประจำจังหวัดพะเยา กล่าวถึงการเลือกตั้งครั้งนี้ว่า พื้นที่ จ.พะเยา จากการเลือกตั้งที่ผ่านมา พบการซื้อสิทธิขายเสียงบ้าง แต่ไม่มีพยานหลักฐานที่จะเอาผิดกับผู้กระทำความผิดได้ มีเพียง 1 ราย ที่ กกต.พิจารณาและสั่งระงับสิทธิของผู้สมัคร
แต่การเลือกตั้ง อบต.ครั้งนี้ เพื่อป้องกันการกระทำฝ่าฝืนกฎหมายการเลือกตั้ง หรือทำให้การเลือกตั้งเป็นไปด้วยความไม่สุจริต เที่ยงธรรม มีการจัดประชุมผู้สมัครทุกตำบล ขอความร่วมมือทั้งฝ่ายผู้สมัคร ไม่ให้มีการหาเสียงเอารัดเอาเปรียบ และไม่ให้มีการซื้อสิทธิขายเสียง
ส่วนผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้มีการรณรงค์ เชิญชวนผู้มีสิทธิเลือกตั้งให้ต่อต้านการซื้อสิทธิ์ ขายเสียง ทำก่อนการเลือกตั้ง ที่ผ่านมามีการจัดตั้งหมู่บ้านไม่ขายเสียง 95 หมู่บ้าน และรณรงค์เข้ามาสมัครใจเป็นเครือข่ายคนไม่ขายเสียงใช้สิทธิเลือกตั้งโดยอิสระปราศจากการครอบงำจากเงิน และอิทธิพลต่างๆ
ผอ.กกต.พะเยา ระบุถึงการมีส่วนร่วมของประชาชนว่า ได้ขอให้ประชาชนร่วมตรวจสอบการทุจริตเลือกตั้งในครั้งนี้ เพราะประชาชนจะช่วยดูแลได้ เชิญชวนประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมตรวจสอบการหาเสียงเลือกตั้ง ของผู้สมัคร เป็นการป้องปราม ไม่เฉพาะผู้มีสิทธิเลือกตั้งอย่างเดียว ผู้สิทธิเลือกตั้งก็ไม่ไปเรียกรับเงิน
กรณีพบเห็นการกระทำความผิด ให้นำมาแจ้งกับทาง กกต.พะเยา พร้อมพยานหลักฐาน ซึ่งจะมีเงินค่าตอบแทน ข้อมูลข่าวสารให้ด้วย ไม่เกิน 5,000 บาท ถ้าข้อมูลข่าวสารนำไปสู่การดำเนินคดี ดำเนินการกับผู้กระทำความผิด เป็นพยานหลักฐาน แล้ว กกต.สั่งให้มีการเลือกตั้งใหม่ หรือระงับสิทธิสมัครของผู้ลงสมัครกระทำผิด หรือกรณีไปยื่นคำร้องต่อศาล และศาลมีคำสั่งระงับสิทธิสมัคร หรือเพิกถอนสิทธิ์เลือกตั้งของผู้สมัคร ที่กระทำการฝ่าฝืนกฎหมาย จะมีเงินรางวัลสูงถึง 5 แสนบาท
ถ้ามีผู้ใดมาติดต่อ ซื้อเสียง ให้อัดคลิป ภาพและเสียง หากบ้านแต่ละหลังมีกล้องวงจรปิด นำมาเป็นหลักฐานได้ ส่วนเงินที่ซื้อเสียงก็นำมาเป็นหลักฐานร่วมด้วยเพื่อส่งพิสูจน์ลายนิ้วมือ
ส่วนกรณีร้องเรียนการทำผิดกฎหมายเลือกตั้งใน จ.พะเยา ตอนนี้มีเพียง 1 เรื่อง อยู่ระหว่างการตรวจสอบข้อเท็จจริง เป็นเรื่องการสนับสนุนบริจาคน้ำดื่ม
กรณีสีเสื้อผู้สมัครเหมือนกับกลุ่มการเมืองระดับชาติ
ส่วนกรณีสีเสื้อผู้สมัครนายก และสมาชิก อบต.ที่ไปพ้องกับสีเสื้อกลุ่มการเมืองท้องถิ่น และระดับชาติ ผอ.กกต.พะเยา ระบุว่า สามารถทำได้ พรรคการเมือง สามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการเลือกตั้งท้องถิ่นได้ เพราะเป็นพื้นฐานพรรคการเมือง เพราะพรรคการเมืองจะต้องมีสมาชิก พรรคต้องแสวงหาที่มาจากพื้นที่ให้มากที่สุด ไม่มีกฎหมายห้ามไม่ให้พรรคการเมืองมาสนับสนุนการเลือกตั้งท้องถิ่น
กกต.มีระเบียบ วิธีการหาเสียง และลักษณะต้องห้ามหาเสียง กำหนดให้พรรคการเมืองสามารถเข้ามีส่วนร่วมสนับสนุนได้ แต่กฎหมายห้ามสนับสนุนในนามของตัวเอง เช่น สมาชิกสภา หรือ ส.ส.ทำไม่ได้ ขัด ม.34 กฎหมายเลือกตั้ง
สำหรับการเลือกตั้ง อบต.ครั้งนี้ กกต.พะเยา ตั้งเป้าการมีผู้มาใช้สิทธิเกินร้อยละ 75 แต่การเลือกตั้งครั้ง เทศบาลที่ผ่านมามีผู้มาใช้สิทธิร้อยละ 69 ต่างจากการเลือกตั้งระดับชาติ ส.ส.มีการเลือกตั้งล่วงหน้าได้ ทำให้มีผู้ใช้สิทธิ์สูงร้อยละ 78
จังหวัดพะเยามีทั้งหมด 9 อำเภอ การเลือกตั้งอบต.มีทั้งหมด 36 แห่ง มีจำนวน 400 เขตเลือกตั้ง 413 หน่วย ผู้มีสิทธิเลือกตั้งจำนวน 170,339 คน