"เห็ดขี้ควาย" โอสถลวงจิต มี-เพาะขาย-จำหน่าย ปรับครึ่งล้าน-คุก 15 ปี

เมื่อวันที่ 27 มี.ค.2567 กรณีเจ้าหน้าที่ตำรวจสืบนครบาล จับกุมผู้ก่อเหตุเป็นชายวัย 24 ปี เปิด "ฟาร์มผลิตเห็ดขี้ควาย" ส่วนตัว ตั้งชื่อผลิตภัณฑ์ "วิมุตติ" จำหน่ายทางออนไลน์ให้กับประชาชนทั่วไป เจ้าหน้าที่จึงแจ้งข้อหามียาเสพติดให้โทษประเภท 5 (เห็ดขี้ควาย) ไว้ในครอบครองโดยผิดกฎหมาย และจำหน่ายเสพติดให้โทษประเภท 5 (เห็ดขี้ควาย) โดยผิดกฎหมาย

"เห็ดขี้ควาย" พิษร้ายเสี่ยงตายได้

ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Psilocybe cubensis Sing วงศ์ Strophariaceae ชื่อสามัญ "เห็ดขี้ควาย" หรือบางแห่งเรียก "เห็ดโอสถลวงจิต" Buffalo dung Mushroom, Psilocybe mushroom แต่ในภาษานักเที่ยวเรียกเห็ดเมา Magic Mushroom 

มีลักษณะหมวกเป็นรูปกระทะคว่ำแล้วแบนลง เส้นผ่านศูนย์กลาง 6.5-8.8 ซม. ผิวสีฟางข้าวอมเหลือง กลางหมวกมีสีน้ำตาลอมเหลือง มีเกล็ดเล็กๆ กระจายออกไปยังขอบหมวก ขอบมีริ้วสั้นๆ โดยรอบ ครีบสีน้ำตาลดำ ส่วนกลางกว้างกว่า ปลายทั้งสองข้าง ไม่ยึดติดกับก้าน ก้านมีความยาว 4.5-8 ซม. ความสูงของลำต้นประมาณ 5.5-8 ซม. โคนใหญ่กว่าเล็กน้อย สปอร์ รูปรี สีน้ำตาลดำ ผนังหนา ผิวเรียบ ด้านบนมีปลายตัดเป็นรูเล็กๆ

ภาพประกอบข่าว : เห็ดขี้ควาย

"เห็ดขี้ควาย" มีขึ้นอยู่ทั่วไปในแทบทุกภาคของประเทศไทย ชอบขึ้นเป็นดอกเดี่ยวกลุ่มละ 4-5 ดอก บนพื้นดินที่มีมูลสัตว์พวกมูลวัว มูลควายแห้ง "เห็ดขี้ควายหรือเห็ดเมา" มีสารพิษที่ทำให้เกิดอาการมึนเมาหรือประสาทหลอน ปัจจุบันพบว่ามีผู้นำไปเสพทั้งรูปแบบสดและแห้ง บางครั้งนำมาปรุงเป็นเมนูอาหารหรือเครื่องดื่ม จำหน่ายให้นักท่องเที่ยวบางกลุ่ม

ชาวบ้าน คนทั่วไป จะรู้ว่าเห็ดชนิดนี้ เป็นเห็ดพิษ รับประทานแล้วจะมึนเมา จึงไม่มีการนำมารับประทานเด็ดขาด

ภาพประกอบข่าว : ห้ามบริโภคเห็ดขี้ควายเด็ดขาด

เมื่อรับเข้าร่างกายไปแล้ว ภายใน 10-30 นาที จะมีอาการกระวนกระวาย เครียด มึนงง เวียนศีรษะ อ่อนเพลีย และมักจะหาว กล้ามเนื้อกระตุก สั่น หนาวๆ ร้อนๆ แขนขาเคลื่อนไหวไม่ได้ ริมฝีปากชา คลื่นไส้ โดยทั่วไปไม่อาเจียน

ภายใน 30-60 นาที จะมีอาการผิดปกติของตา เช่น เห็นเป็นสีต่าง ๆ ขณะที่ปิดตา ระบบการรับรู้เรื่องเวลาผิดไป มีอาการเคลิ้มฝัน และการเปลี่ยนแปลงของอารมณ์ เช่น รู้สึกเศร้า มีความรู้สึกเหมือนฝัน และเปลี่ยนบุคลิก ไม่มีสมาธิ และไม่สามารถแสดงความรู้สึกได้ถูกต้อง เหงื่อแตก หาว น้ำตาไหล หน้าแดง ม่านตาขยาย หัวใจเต้นแรง

ภาพประกอบข่าว : คนกินเห็ดขี้เมามีอาการอาเจียน

ใน 1-2 ชั่วโมง ความผิดปกติของตาจะเพิ่มมากขึ้น มีอาการฝันต่าง ๆ ซึ่งอาการเหล่านี้จะหายไปใน 2-4 ชั่วโมง แต่บางรายอาการอาจจะนานถึง 6-8 ชั่วโมง อาการจะหายไปเองโดยไม่มีอาการค้าง นอกจากนี้อาจมีอาการปวดหัวหรืออ่อนเพลีย ในเด็กอาการที่พบมีม่านตาขยาย ไข้สูง โคมา และมีอาการชัก

รู้หรือไม่ "เห็ดขี้ควาย" อันตรายกว่ากัญชา

หลังจากมี พ.ร.บ.ปลดล็อกกัญชาปี 2565 "เห็ดขี้ควาย" กลับเป็นกระแสให้ชาวบ้านเพาะเห็ดขี้ควายมากขึ้น เพราะหวังว่าจะถูกปลดล็อกเช่นเดียวกับกัญชา เนื่องจากมีการนำมาใช้คล้ายกับกัญชา เช่น ปรุงอาหารเพิ่มรสชาติ ใช้เป็นสมุนไพรแพทย์แผนไทย และมีงานวิจัยจากต่างประเทศที่ระบุว่า ประโยชน์ของสารในเห็ดขี้ควายนั้นสามารถช่วยบรรเทาอาการจากโรคซึมเศร้าได้ 

นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รมต.ยุติธรรมในขณะนั้น ได้เคยสั่งให้ สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด (ป.ป.ส.) ศึกษาประโยชน์ของเห็ดขี้ควาย แม้ราคาของเห็ดขี้ควายจะสูงตั้งแต่หลักพันถึงหลักหมื่น หากมองในมิติเศรษฐกิจ อาจสร้างอาชีพในอนาคตให้เกษตรกร ชาวบ้านในพื้นที่ได้ แต่แพทย์แผนไทยออกโรงเตือนว่า ประโยชน์ของเห็ดขี้ควายยังมีไม่มากเท่ากัญชา และอันตรายมีมากกว่าด้วย เป็นการยากถ้าจะปลด "เห็ดขี้ควาย" ออกจากบัญชียาเสพติดประเภท 5 

ภาพประกอบข่าว

เห็ดขี้ควาย เป็นพืชที่ให้สาร "psilocybine" หรือ "psilocine" ซึ่งเป็นวัตถุออกฤทธิ์ในประเภท 1 ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด ส่วนต่างๆ ของพืชดังกล่าวทั้งดอกเห็ด ก้านเห็ด สปอร์ของเห็ดดังกล่าว จัดเป็นยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด

โทษ "เห็ดขี้ควาย" ตามประมวลกฎหมายยาเสพติด

1. ผลิต นำเข้า ส่งออก จำหน่าย หรือมีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 โดยไม่ได้รับอนุญาต ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี และปรับไม่เกิน 500,000 บาท 

   ถ้าการกระทำความผิดเป็นการกระทำดังต่อไปนี้ จะระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 1 - 15 ปี และปรับตั้งแต่ 100,000 - 1,500,000 บาท

   (1) การกระทำเพื่อการค้า 
   (2) การก่อให้เกิดการแพร่กระจายในกลุ่มประชาชน
   (3) การจำหน่ายแก่บุคคลอายุไม่เกิน 18 ปี
   (4) การจำหน่ายในบริเวณสถานศึกษา สถานอันเป็นที่เคารพในทางศาสนาของหมู่ชนใด หรือสถานที่ราชการ
   (5) การกระทำโดยใช้กำลังประทุษร้ายหรือขู่เข็ญว่าจะใช้กำลังประทุษร้าย
   (6) การกระทำโดยมีอาวุธหรือใช้อาวุธ

2. ผู้เสพเสพยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือ ทั้งจำทั้งปรับ
   

   ภาพประกอบข่าว : เห็ดขี้ควายแห้ง

   ภาพประกอบข่าว : เห็ดขี้ควายแห้ง

3. ผู้ใดจูงใจ ชักนำ ยุยงส่งเสริม ใช้อุบายหลอกลวง ขู่เข็ญ ใช้กำลังบังคับ ใช้อำนาจครอบงำผิดคลองธรรม หรือใช้วิธีข่มขืนใจด้วยประการอื่นใด ให้ผู้อื่นเสพยาเสพติดให้โทษ ในประเภท 5 ต้องระวางโทษจำคุก ไม่เกิน 10 ปี หรือปรับไม่เกิน 1,000,000บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ 
   (1) ถ้าการกระทำความผิดได้กระทำโดยมีอาวุธ หรือโดยร่วมกระทำความผิด ด้วยกันตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 2 - 15 ปี และปรับตั้งแต่ 200,000 - 1,500,000 บาท
   (2) ถ้าการกระทำความผิดเป็นการกระทำต่อหญิงหรือต่อบุคคลอายุไม่เกิน 18 ปี หรือเป็นการกระทำเพื่อจูงใจให้ผู้อื่นกระทำความผิดทางอาญา หรือเพื่อประโยชน์แก่ตนเองหรือผู้อื่นในการกระทำความผิดทางอาญา ต้องระวางโทษจำคุกตั้งแต่ 3 ปี ถึงจำคุกตลอดชีวิต และปรับตั้งแต่ 300,000 - 5,000,000 บาท
4. ผู้ใดใช้อุบายหลอกลวง ขู่เข็ญ ใช้กำลังบังคับ ใช้อำนาจครอบงำผิดคลองธรรม หรือใช้วิธีข่มขืนใจด้วยประการอื่นใดให้ผู้อื่นกระทำความผิดฐานผลิต นำเข้า ส่งออก จำหน่าย หรือ มีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ต้องระวางโทษเป็น 2 เท่าของโทษตามที่กฎหมายบัญญัติไว้ สำหรับความผิดนั้น

5. โฆษณาเกี่ยวกับยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 โดยไม่ได้รับอนุญาต จำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 200,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
   (1) เจ้าของสื่อโฆษณาหรือผู้ประกอบกิจการโฆษณา ทำการโฆษณาเกี่ยวกับยาเสพติดให้โทษ ผู้กระทำต้องระวางโทษเช่นเดียวกันกับผู้โฆษณา ปรับอีกวันละไม่เกิน 10,000 บาท ตลอดระยะเวลาที่ยังฝ่าฝืนหรือจนกว่าจะได้ปฏิบัติให้ถูกต้อง

6. ผู้ใดมีไว้ในครอบครองซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 เพื่อเสพ ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

7. ผู้ใดผลิต นำเข้า หรือส่งออกซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ปลอม ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี หรือปรับไม่เกิน 1,000,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
   (1) ผู้ใดจำหน่ายซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ปลอม ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 7 ปีและปรับไม่เกิน 700,000 บาท

8. ผู้ใดผลิต นำเข้า หรือส่งออกซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ผิดมาตรฐานต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี หรือปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
   (1) จำหน่ายยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ผิดมาตรฐาน ต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

   

   ภาพประกอบข่าว : เห็ดขี้ควายแห้ง

   ภาพประกอบข่าว : เห็ดขี้ควายแห้ง

9. ผู้ใดนำเข้า หรือส่งออกซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 เสื่อมคุณภาพต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 2 ปี หรือปรับไม่เกิน 40,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ
   (1) จำหน่ายซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 เสื่อมคุณภาพต้องระวางโทษจำคุกไม่เกิน 1 ปี หรือปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

10. ผู้ควบคุมยานพาหนะผู้ใดไม่จัดให้มีการป้องกันตามสมควร เพื่อมิให้ยาเสพติด ให้โทษในประเภท 5 สูญหายหรือมีการนำเอาไปใช้โดยมิชอบ ต้องระวางโทษปรับ ไม่เกิน50,000 บาท

11. ผู้รับอนุญาตนำเข้าหรือส่งออกซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 นำเข้าหรือส่งออกในแต่ละครั้งโดยไม่ได้รับอนุญาตเฉพาะคราวในแต่ละครั้งที่นำเข้าหรือส่งออก ต้องระวางโทษปรับครั้งละไม่เกิน5,000 บาท

12. ผู้รับอนุญาตผลิตหรือจำหน่ายซึ่งยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 ในระหว่างที่เภสัชกรมิได้อยู่ประจำควบคุมกิจการ ปรับตั้งแต่ 10,000 – 100,000 บาท

ที่มา : กองควบคุมวัตถุเสพติด คณะกรรมการองค์การอาหารและยา (อย.)