ย้อน 10 ปีที่ถูกจับตา-จัดอันดับ 'ไทยค้ามนุษย์’ อย่าแค่ตอบโต้สงสัย-แต่ควรตั้งใจแก้ปัญหา
แม้ว่าในช่วงการทำรายงานปี 2549 รัฐบาลไทยจะมีการบังคับใช้เพื่อต่อต้านการค้ามนุษย์ก็ตาม และมีรายงานว่า ปี 2548 มีผู้กระทำความผิด 352 ราย อย่างไรก็ตามขณะนั้น กระทรวงการต่างประเทศ สหรัฐฯ ยังจัดอันดับประเทศไทยอยู่ในกลุ่มที่ 2
กระทั่งสถานการณ์รุนแรงขึ้นเมื่อปี 2550 มีการจับกุมคาราโอเกะในจ.นราธิวาส พบเด็กหญิงชาวเขา ชาวเวียนาม ลาว และกัมพูชา ออกมาได้ 34 คน
ปี 2551 สหรัฐฯ เสนอแนะให้ไทยเพิ่มความพยายามในการสอบสวนและดำเนินคดีกับผู้ค้ามนุษย์เพื่อบังคับใช้แรงงาน ขณะที่รัฐบาลไทยประกาศใช้พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ ที่สมบูรณ์ ในเดือนมิถุนายน
อย่างไรก็ตามแม้ในปี 2552 รัฐบาลไทยพยายามใช้มาตรการอย่างเข้มงวด ในการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ในทุกรูปแบบก็ตาม แต่ก็ยังคงมีการจับกุมดำเนินคดีจำนวนมาก แต่ก็ยังไม่มีความคืบหน้ามากนัก ทำให้ ปี 2553 ประเทศไทยจึงถูกจัดอันดับอยู่ในกลุ่มที่ 2 บัญชีรายชื่อประเทศที่ต้องถูกจับตามอง (Tier 2 Watch List)
ปี 2554 เหยื่อค้ามนุษย์ที่พบในไทยส่วนใหญ่เป็นแรงงานจากประเทศเพื่อนบ้าน เช่น พม่า กัมพูชา และลาว ที่ถูกบังคับหรือล่อลวงมาเพื่อบังคับใช้แรงงาน หรือแสวงหาประโยชน์ในธุรกิจทางเพศ มักพบในอุตสาหกรรมประมง โรงงานแปรรูปอาหารทะเล โรงงานผลิตเสื้อผ้าราคาถูก และงานรับใช้ตามบ้าน
ปี 2555 กรมอเมริกาและแปซิฟิกใต้ กระทรวงการต่างประเทศ ประชุมหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง 3 ครั้ง เพื่อหารือและขอรับข้อมูลความคืบหน้าการดำเนินการของไทย ในการป้องกันและปราบปรามการค้ามนุษย์ ในปี 2554 เพื่อให้ข้อมูลแก่ฝ่ายสหรัฐฯ ให้รับทราบและใช้ประกอบรายงาน TIP Report 2012
19 มิ.ย.2555 สหรัฐฯ เปิดเผยรายงานการจัดสถานะล่าสุดของประเทศไทย ยังคงสถานะให้ไทยอยู่ในประเทศในกลุ่ม Tier 2 watch list ต่อไปเป็นปีที่ 3 เปิดโอกาสให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หาแนวทางในการแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ต่อไปอีกหนึ่งปี ท่ามกลางความรุนแรงและซับซ้อนมากขึ้น
ปี 2013 ในรายงาน TIP Report 2013 ระบุเหตุผลที่ไทยถูกปรับให้ลงไปอยู่ในระดับ 3 ว่า รัฐบาลไทยไม่ได้ปฏิบัติตามมาตรฐานขั้นต่ำอย่างเต็มที่ในการขจัดปัญหาการค้ามนุษย์ ส่วนปี 2555 และ 2556 ที่ไทยได้รับการยกเว้นการถูกลดระดับเป็นกลุ่มที่ 3 ต่ออีกหนึ่งปี (ปีที่ 4) เนื่องจากได้เสนอแผนเป็นลายลักษณ์อักษรที่จะปฏิบัติตามมาตรฐานขั้นต่ำในการขจัดปัญหาการค้ามนุษย์ ที่กำหนดให้ประเทศได้รับการยกเว้นจากการถูกลดระดับสูงสุดไม่เกินสองปีติดต่อกัน ซึ่งประเทศไทยไม่มีสิทธิดังกล่าวแล้ว
ปี 2557 นายจอห์น แคร์รี รมว.ต่างประเทศ สหรัฐอเมริกา เปิดเผยรายงานการค้ามนุษย์ TIP Report 2014 ว่า สถานการณ์การค้ามนุษย์ในประเทศไทย จัดอยู่ในกลุ่มเดียวกันกับประเทศที่มีสถานการณ์การค้ามนุษย์ที่เลวร้ายที่สุด เหยื่อการค้ามนุษย์จำนวนมากถูกใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมการประมง สิ่งทอ หรือแม่บ้านตามบ้านเรือนต่าง ๆ แสดงถึงการบังคับใช้กฎหมายต่อต้านการค้ามนุษย์ ไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ เมื่อเทียบกับปัญหาที่เกิดขึ้นในประเทศไทย ขณะเดียวกันก็มีการคอร์รัปชั่นในทุกระดับ ที่ทำให้กฎหมายดังกล่าวไม่มีความศักดิ์สิทธิ์
ล่าสุดปี 2558 ไทยถูกจัดอันดับใน TIP Report 2015 ให้อยู่ในกลุ่มที่ 3 ต่อไป
สิ่งที่พึงตระหนัก หลังจากถูกจัดอันดับจากกระทรวงการต่างประเทศ สหรัฐฯ และประเทศไทยวิตกกังวลต่างๆ นานาว่า จะส่งผลกระทบต่อทั้งเศรษฐกิจ การเมือง การส่งออก การลงทุน ฯลฯ หรือแม้กระทั่งมองว่าการประกาศครั้งล่าสุด เมื่อไม่กี่วันที่ผ่านมา มีนัยยะทางการเมืองก็ตาม แต่ในความเป็นจริง หน่วยงานที่รับผิดชอบทั้งป้องกันและแก้ไขปัญหาเรื่องนี้ ควรมีความตั้งใจที่จะแก้ไขปัญหาเรื่องนี้อย่างจริงจัง และไม่มองว่าเป็นเรื่องธุระไม่ใช่ต่างหาก
ติดตามข่าวสารผ่านแฟนเพจเฟซบุ๊ค ไทยพีบีเอสออนไลน์
https://www.facebook.com/ThaiPBSNews?ref=hl