บอกเล่าประวัติศาสตร์ผ่านนิทรรศการสืบจากส้วม

Logo Thai PBS
บอกเล่าประวัติศาสตร์ผ่านนิทรรศการสืบจากส้วม

วันที่ 19 พฤศจิกายนซึ่งตรงกับวันส้วมโลก ไม่เพียงรณรงค์เรื่องสุขอนามัยในการใช้ส้วมเท่านั้น แต่ส้วมยังทำหน้าที่บอกเล่าเรื่องราวเชิงประวัติศาสตร์ เกี่ยวกับความเชื่อ วัฒนธรรม และชนชั้นได้อีกด้วย ดังที่จัดแสดงในนิทรรศการสืบจากส้วม
สมัยก่อนเมื่อครั้งยังไม่มีสุขา คนไทยเคยชินกับการไปขับถ่ายในทุ่ง หรือท่าน้ำ แต่เมื่อพระนครเจริญขึ้นด้วยอาคารบ้านเรือนและถนน ในสมัยรัชกาลที่ 5 จึงมีการสร้างส้วมสาธารณะให้แก่ประชาชน โดยใช้ถังเท สำหรับอุจจาระใส่ แล้วจะมีบริษัทเอกชนที่รัฐบาลจ้างไว้ นำถังไปเททิ้งที่อื่น ซึ่งรู้จักในชื่อ บริษัทออนเหวง ภาพการใช้ส้วมกว่าร้อยปีก่อน ถูกถ่ายทอดอย่างสนุกสนานผ่านภาพยนตร์สั้น เรื่อง สืบจากส้วม พร้อมกับนิทรรศการที่จำลองส้วมสาธารณะเหมือนของจริง เพื่อย้อนไปดูวิวัฒนาการของส้วมที่หลายคนมองข้าม

นิทรรศการสืบจากส้วม แสดงให้เห็นว่า ส้วมไม่ได้เป็นเพียงที่ปลดทุกข์เท่านั้น แต่ยังสะท้อนประวัติศาสตร์ ความเชื่อ และความหลากหลายของชนชั้นตามสถานะของผู้ใช้อีกด้วย อย่างส้วมพระ หรือถานพระ มาจากแนวคิดของลังกาเมื่อครั้งเชื่อมสัมพันธ์ด้านพุทธศาสนา โดยถานพระจะมีรูและร่องที่ช่วยแยกอุจจาระไม่ให้ปะปนกับปัสสาวะ เพื่อลดกลิ่นเหม็น การห้ามสร้างส้วมบนเรือน เพราะตามประเพณีโบราณ ที่ลงพระบังคน หรือห้องน้ำ เป็นของมีได้แต่พระเจ้าแผ่นดิน หรือมีต่อลงมาได้เฉพาะเจ้านาย จึงถือเป็นการตีตนเสมอเจ้านาย นอกจากนี้ยังมีพระบังคน ที่ชาวอำเภอลี้ จังหวัดลำพูนสร้างถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และส้วมพับได้ของพระยาพหลพลพยุหเสนา

มาจนถึงวันนี้ ส้วมได้กลายเป็นงานออกแบบอีกชิ้นหนึ่งที่ผู้ผลิตต่างแข่งขันกันนำเสนอความคิดสร้างสรรค์ เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ปลดทุกข์ ที่สามารถหาความสุขได้ขณะใช้ส้วม ไม่ว่าจะเป็นส้วมบุหนัง, ส้วมไฮเทคแบบญี่ปุ่น, ส้วมสำหรับผู้พิการ, ส้วมเด็ก ไปจนถึงส้วมกระดาษ, คอมฟอร์ต 100 และผ้าอ้อมสำหรับผู้ใหญ่ นิทรรศการ สืบจากส้วม จัดแสดงถึงวันที่ 17 เมษายน 2554 ที่มิวเซียมสยาม


แท็กที่เกี่ยวข้อง:

-
ข่าวที่เกี่ยวข้อง