ท้องสนามหลวง หรือ ทุ่งพระเมรุ ใช้ประกอบพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพของพระมหากษัตริย์ และพระบรมวงศานุวงศ์ มาแล้วในอดีต 28 ครั้ง
โดยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 สถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ขึ้นเป็นราชธานี และได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างทุ่งนาหลวงขึ้นบริเวณด้านทิศเหนือของพระบรมมหาราชวัง เพื่อใช้ทำนาในเขตกำแพงพระนครชั้นใน
กระทั่ง พ.ศ.2338 พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มีพระราชดำริจะประกอบพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระอัฐิของสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนกและพระราชชนนี จึงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระเมรุกลางทุ่งนาหลวงเพื่อใช้ในการดังกล่าว เมื่อเสร็จงานพระเมรุแล้วก็กลับมาทำนาตามเดิม จากนั้นได้ใช้เป็นสถานที่เพื่องานพระเมรุพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและพระบรมวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ จนประชาชนเรียกที่ดินตำบลนี้ว่า “ทุ่งพระเมรุ”
สมัยรัชกาลที่ 4 มีการออกประกาศว่าด้วยท้องสนามหลวงและสนามชัย เมื่อ พ.ศ.2398 มีข้อความตอนหนึ่งว่า “ที่ท้องนาหน้าวัดมหาธาตุนั้น คนอ้างการซึ่งนาน ๆ มีครั้งหนึ่งแลเป็นการอวมงคล มาเรียกเป็นชื่อตำบลว่า “ทุ่งพระเมรุ” นั้นหาชอบไม่ ตั้งแต่นี้สืบไปที่ท้องนาหน้าวัดมหาธาตุนั้น ให้เรียกว่า “ท้องสนามหลวง”
ท้องสนามหลวง ภาพจากเพจ : ชมรมประวัติศาสตร์
ท้องสนามหลวง ภาพจากเพจ : ชมรมประวัติศาสตร์
แม้จะมีประกาศให้เลิกเรียกสถานที่แห่งนี้ว่าทุ่งพระเมรุแล้ว แต่ท้องสนามหลวงยังคงทำหน้าที่ "ทุ่งพระเมรุ" เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน โดยมีพระราชพิธีถวายพระเพลิง 28 ครั้ง ดังนี้
พ.ศ.2339 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมอัฐิสมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก
พ.ศ.2342 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี สมเด็จพระพี่นางเธอในรัชกาลที่ 1
พ.ศ.2343 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์
พ.ศ.2355 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
พ.ศ.2361 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ
พ.ศ.2368 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พ.ศ.2369 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี ในรัชกาลที่ 1
พ.ศ.2380 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีสุลาไลย พระบรมราชชนนี ในรัชกาลที่ 3
พ.ศ.2395 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
พ.ศ.2405 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี
พ.ศ.2409 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว
พ.ศ.2412 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พ.ศ.2424 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี
พ.ศ.2443 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าละม่อม กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร
พ.ศ.2443 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์
พ.ศ.2454 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พ.ศ.2463 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
พ.ศ.2469 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
พ.ศ.2471 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี
พ.ศ.2472 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพสมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
พ.ศ.2472 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
พ.ศ.2473 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระวิมาดาเธอ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา
พ.ศ.2493 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร
พ.ศ.2499 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า
พ.ศ.2528 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี
พ.ศ.2539 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
พ.ศ.2551 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
พ.ศ.2555 พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี
ตั้งขาทรายสำหรับยกองค์พระเมรุมาศ รัชกาลที่ 4 (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ตั้งขาทรายสำหรับยกองค์พระเมรุมาศ รัชกาลที่ 4 (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : อัญเชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเวียนรอบพระเมรุมาศ (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : อัญเชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเวียนรอบพระเมรุมาศ (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศ และเกรินอัญเชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศ และเกรินอัญเชิญพระโกศพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศ งานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศ งานพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ (ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
ภาพ : พระเมรุมาศสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7
ภาพ : พระเมรุมาศสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7
ภาพ : พระเมรุมาศสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ภาพ : พระเมรุมาศสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
ภาพ : พระเมรุมาศสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอเจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี
ภาพ : พระเมรุมาศสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอเจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี