ประวัติ ความสำคัญ "วันครูแห่งชาติ" 16 มกราคม ของทุกปี

สังคม
12 ม.ค. 67
16:40
11,379
Logo Thai PBS
ประวัติ ความสำคัญ "วันครูแห่งชาติ" 16 มกราคม ของทุกปี
อ่านให้ฟัง
00:00อ่านข่าวให้ฟังโดย Botnoi Voice เว็บแอปพลิเคชันสำหรับสร้างเสียงจากข้อความด้วย AI (Text to Speech)
"วันครูแห่งชาติ" ตรงกับวันที่ 16 มกราคมของทุกปี ถูกกำหนดขึ้นเพื่อระลึกถึงพระคุณของครูบาอาจารย์ "วันครู" มีความเป็นมา และมีความสำคัญอย่างไร รวมทั้งในแต่ละปี มีคำขวัญวันครูอะไรบ้าง

เนื่องในวันที่ "วันครูแห่งชาติ 2567" นายเศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี ได้ให้คำขวัญวันครู ครั้งที่ 68 ไว้ว่า 

ครูวางฐานคิด ส่งเสริมศิษย์สร้างสรรค์ 
เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี

เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี

เศรษฐา ทวีสิน นายกรัฐมนตรี

นายกฯ เศรษฐา ได้อธิบายไว้ว่า "ครู" คือผู้นำความรู้ทั้งจากทั้งในตำรา และจากประสบการณ์ที่สั่งสมมาถ่ายทอดให้กับศิษย์

งานของครูในโลกยุคใหม่ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วนี้ จึงไม่ใช่แค่การสอนหนังสือให้ความรู้ตามตำรา

แต่ครูยังต้องใส่ใจสอนวิธีคิด และวิธีจัดการกับข้อมูลที่มีอยู่อย่างหลากหลาย เพื่อให้ศิษย์สามารถจัดระเบียบความคิดได้ รวมถึงเติบโตขึ้นเป็นคนที่มีความสามารถในการแสวงหาความรู้ได้ด้วยตัวเองอย่างมีคุณภาพ

อ่านข่าว : อัปเดตปี 2567 ผู้ประกันตน ม.39 และ ม.40 ได้สิทธิอะไรบ้าง

อ่านข่าว : จี้สธ.เปิดความจริง COVID-19 ภาวะ "ลองวัคซีน" ขี้ลืม-สมองเสื่อม

คำว่าครูสำหรับตนเอง คือ ผู้สร้าง และผู้ให้ "สร้าง" คือ สร้างบุคลากรที่มีคุณภาพให้กับสังคม "ให้" คือ ให้หลักคิดแก่ผู้คนเพื่อนำไปต่อยอดได้

ดังคำขวัญวันครู แด่ครูทุกท่านที่เสียสละ "ครูวางฐานคิด ส่งเสริมศิษย์สร้างสรรค์"

ประวัติวันครูแห่งชาติ มีความเป็นมาอย่างไร

คำว่า "ครู" มาจากศัพท์ภาษาสันสกฤต โดย คำว่า "คุรุ" และภาษาบาลี คำว่า "ครุ" , "คุรุ"

"ครู" หมายถึง ผู้อบรมสั่งสอน ผู้ถ่ายทอดความรู้ ผู้สร้างสรรค์ภูมิปัญญา และพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองของสังคมและประเทศชาติ เป็นผู้ที่มีหน้าที่สอน อบรมเกี่ยวกับวิชาความรู้ การอ่านเขียน 

อ่านข่าว : วันหยุดกุมภาพันธ์ 2567 : วันสำคัญ วันหยุดยาว เช็กให้ชัวร์ก่อนวางแพลนท่องเที่ยว

สืบเนื่องจาก เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2488 มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติครูในพระราชกิจจานุเบกษา โดยจัดตั้ง "คุรุสภา" ในกระทรวงศึกษาธิการ รวบรวมครูในสังกัดมาเป็นสมาชิกคุรุสภา โดยสมาชิกจะมีหน้าที่เสนอความคิดเห็นอันเป็นประโยชน์ต่อสถาบันวิชาชีพครู พร้อมทั้งแสดงความคิดเห็นเรื่องนโยบายการศึกษาและวิชาการทั่วไปแก่กระทรวงศึกษาธิการ

ต่อมาในการประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี พ.ศ. 2499 จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรีในสมัยนั้น ดำรงตำแหน่งประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ได้กล่าวปราศรัย ต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศส่วนหนึ่งว่า

เนื่องจากผู้เป็นครูมีบุญคุณเป็นผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย ข้าพเจ้าคิดว่า วันครู ควรมีสักวันหนึ่งสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้ แสดงความเคารพสักการะต่อบรรดาครูผู้มีพระคุณทั้งหลาย

จนกระทั่งคณะรัฐมนตรีได้มีมติกำหนดให้วันที่ 16 มกราคมของทุกปีเป็น "วันครู" และมีการประกาศจัดวันครูแห่งชาติ ขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2500

การจัดงานวันครู ได้กำหนดเป็นหลักการให้มีอนุสรณ์งานวันครูไว้ให้แก่อนุชนรุ่นหลังทุกปี อนุสรณ์สำคัญที่ได้กระทำมาแต่ต้น คือ "หนังสือประวัติวันครู หนังสือที่ระลึกวันครู และสิ่งก่อสร้างที่เป็นถาวรวัตถุ"

ดอกไม้ "วันครู" 

สัญลักษณ์ของวันครูนั้นคือ "ดอกกล้วยไม้" ซึ่งถูกกำหนดให้เป็นดอกไม้ประจำวันครู โดยคณะกรรมการจัดงานวันครู พ.ศ.2539 เนื่องจากเล็งเห็นว่า ธรรมชาติของดอกกล้วยไม้มีลักษณะคล้ายคลึงกับงานจัดการศึกษาและสภาพชีวิตครู ดังคำกลอนของ หม่อมหลวงปิ่น มาลากุล ปูชนียบุคคลแห่งวงการศึกษาไทย ที่ว่า

กล้วยไม้มีดอกช้า ฉันใด การศึกษาเป็นไป เช่นนั้น แต่ออกดอกคราวไร งามเด่น งานสั่งสอนปลูกปั้น เสร็จแล้วแสนงาม 

ด้วยกล้วยไม้แต่ละช่อจะผลิดอก และต้องใช้เวลานานและต้องการดูแลเอาใจใส่ไม่น้อย เช่นเดียวกับครูแต่ละคนกว่าจะสั่งสอนเคี่ยวเข็ญ ศิษย์คนแล้วคนเล่าให้มีความเจริญก้าวหน้าในชีวิตได้ ก็ต้องใช้เวลาอบรมสั่งสอนไม่น้อย ด้วยเช่นกัน  

อ่านข่าว : จ่อฟัน 2 ขาใหญ่ “เมธี เชียงราย”-“ยักษ์ เชียงแสน” เรียกหัวคิวจีนเทา

ย้อนคำขวัญวันครู 44 ปี  

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2567 : นายเศรษฐา ทวีสิน คือ ครูวางฐานคิด ส่งเสริมศิษย์สร้างสรรค์

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2566 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ ครูดี ศิษย์ดี มีอนาคต

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2565 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ พัฒนาครู พัฒนาเด็ก เรียนรู้สู่อนาคต

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2564 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ ครูวิถีใหม่ ใส่ใจดิจิทัล สร้างสรรค์ คุณธรรม ประจำชาติ

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2563 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ ครูไทย รักศิษย์ คิดพัฒนา

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2562 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ ครูดี ศิษย์ดี มีพัฒนา ก้าวหน้า สู่เทคโนโลยี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2561 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ ศิษย์ดี ก็ด้วยครูดี มีศรัทธา

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2560 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ ชาติพัฒนา ด้วยครูดี มีคุณภาพ ศิษย์ซาบซึ้ง ในพระคุณครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2559 : พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา คือ อนาคตก้าวไกล ด้วยครูดี มีคุณภาพ เจ้าของคำขวัญ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2558 : เป็นของ เด็กหญิงอนุสรา ชื่นบาล จ.อ่างทอง (คุรุสภาเปิดโอกาสให้ประชาชน ครู นิสิต นักศึกษา นักเรียน ส่งคำขวัญวันครู เข้าประกวด)

คือ เกียรติครูยิ่งใหญ่ น้อมใจบูชา เลิศล้ำคุณค่า ศรัทธาพระคุณ

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2557 : นายธีธัช บรรณะทอง คือ เทิดพระเกียรติทั่วหล้า กตัญญูบูชา แม่และครูแห่งแผ่นดิน

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2556 : นายสะอาด สีหภาค คือ แปดสิบพรรษา พระราชินี ราษฏร์รัฐภักดี ครูศรีแผ่นดิน

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2555 : น.ส.ขนิษฐา อุตรโส คือ บูชาครูแห่งแผ่นดิน จอมปราชญ์ศาสตร์ศิลป์ สยามินทร์ ภูมิพล

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2554 : นางกนกอร ภูนาสูง คือ เทิดพระเกียรติทั่วหล้า บูชาครูของแผ่นดิน ภูมินทร์ภูมิพล

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2553 : นายกันทา วงศ์จันทร์ทิพย์ คือ น้อมจิตวันทา บูชาคุณครู กตัญญูกตเวที

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2552 : นางนฤมล จันทะรัตน์ คือ ครูสร้างคนดี เป็นศรีแผ่นดิน ทั่วถิ่นศรัทธา บูชาคุณครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2551 : นางพงษ์จันทร์ สุขเกษม คือ ครูของแผ่นดิน เลิศศิลป์ศาสตร์ มหาราชภูมิพล ชนบูชา

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2550 : น.ส.ศันสนีย์ แสนโรจน์ คือ สิบหกมกรา เทิดทูน พ่อแผ่นดิน ภูมินทร์บรมครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2549 : นางพรรณา คงสง คือ ครูดีเป็นศรีแผ่นดิน ศิษย์ทั่วถิ่นศรัทธาบูชาครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2548 : นายประจักษ์ หัวใจเพชร คือ ครูสร้างคนสร้างชาติด้วยศาสตร์ศิลป์ ทั่วแผ่นดินศรัทธาบูชาครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2547 : น.ส.พรทิพย์ ศุภกา คือ ครู คือ พลังสร้างแผ่นดิน ไทยทุกถิ่นน้อมบูชาพระคุณครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2546 : นางสมปอง สายจันทร์ คือ ครูให้ความรู้ ควบคู่จรรยา ปวงชนทั่วหล้า น้อมบูชาครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2545 : นายสุเทพ วิเศษศักดิ์ศรี คือ สร้างคนสร้างชาติ สร้างศาสตร์ก้าวหน้า สร้างภูมิปัญญา ขอบูชาครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2544 : น.ส.สุทิสา ธนบดีไพบูลย์ คือ พระคุณครูยิ่งใหญ่ สร้างไทยให้พัฒนา ขอบูชาคุณครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2543 : นายสมศักดิ์ ปริศนานันทกุล และ นายประจักษ์ เสตเตมิ คือ ครูต้องมีจิตวิญญาณของความเป็นครู และประพฤติตนเป็นแบบอย่างที่ดี?สร้างชาติ สร้างคน ผลงานของครู ทั่วโลกรับรู้ เชิดชูบูชา

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2542 : นายปัญจะ เกสรทอง และ นางเซียมเกียว แซ่เล้า คือ ครูเป็นผู้เบิกทางแห่งปัญญา ครูชี้ทางสร้างสรรค์ภูมิปัญญา ชนเชิดบูชาพระคุณครู

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2541 : นายชุมพล ศิลปอาชา คือ ครูเป็นผู้นำทางปัญญา ชี้นำประชาธิปไตย สร้างเด็กไทยให้เป็นคนดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2540 : นายสุขวิช รังสิตพล คือ ครูสร้างศิษย์ ด้วยมิตรและน้ำใจ ครูคือผู้ให้ เพื่อเยาวชนไทยได้พัฒนา

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2539 : นายสุขวิช รังสิตพล คือ ครู เป็นหัวใจของการพัฒนาคน

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2538 : นายสัมพันธ์ ทองสมัคร คือ อุทิศเวลา รักษาคุณธรรม ชี้นำประชาธิปไตย สร้างเด็กไทยให้เป็นคนดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2537 : นายสัมพันธ์ ทองสมัคร คือ ครู คือ ผู้มีคุณธรรม ชี้นำประชาธิปไตย สร้างเด็กไทยให้เป็นคนดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2536 : นายสัมพันธ์ ทองสมัคร คือ ครู คือ นักพัฒนา และรักษาสิ่งแวดล้อม

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2535 : ดร.ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์ คือ ครู คือ ผู้ให้ ผู้สร้าง ผู้พัฒนา และผู้นำเยาวชนของชาติ

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2534 : พล.อ.มานะ รัตนโกเศศ คือ ครู คือ ผู้สร้างสรรค์ให้เยาวชนของชาติเป็นพลเมืองดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2533 : พล.อ.มานะ รัตนโกเศศ คือ ครู คือ ผู้อุทิศทั้งชีวิตและจิตใจ ส่งเสริมเพิ่มพูนให้เยาวชนเป็นคนดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2532 : พล.อ.มานะ รัตนโกเศศ คือ ครูดี มีจรรยา มุ่งค้นคว้าเพื่อพัฒนาเด็กไทย

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2531 : นายมารุต บุญนาค คือ ครูเป็นผู้สร้าง ครูเป็นผู้ให้ความหวัง ครูเป็นพลังให้ศิษย์เป็นคนดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2530 : นายมารุต บุญนาค คือ ครูดีมีวินัย และคุณธรรม ย่อมน้อมให้เยาวชนเป็นพลเมืองดี

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2529 : นายชวน หลีกภัย คือ ครู คือ ผู้พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ให้มีคุณค่าต่อการพัฒนาชาติให้ก้าวหน้าและอยู่รอดปลอดภัย

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2528 : นายชวน หลีกภัย คือ การที่บุคคลหนึ่งจะดำรงชีวิตได้อย่างดีนั้นมิใช่เรื่องง่าย โดยเฉพาะผู้เป็นครูมีแนวปฏิบัติที่ยากยิ่ง เป็นสิ่งน่าเห็นใจที่ครูจะต้องปฏิบัติโดยยึดถือความดี มีคุณธรรมระดับสูงกว่าบุคคลทั่วไป แต่ก็น่าภาคภูมิใจ เมื่อครูผู้ปฏิบัตินั้น ได้รับความเชื่อถือ ศรัทธา และยอมรับจากสังคมมากขึ้น จึงขอให้เพื่อนครูทุกท่านปฏิบัติตนด้วยความเสียสละ อดทน ยึดถือความดี มีคุณธรรมเพื่อจะบังเกิดผลดีแก่ตนเอง ชุมชน และประเทศชาติสืบไป

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2527 : นายชวน หลีกภัย คือ ในวาระดิถีขึ้นปีใหม่ 2527 ผมขอให้เพื่อนครูที่รักทั้งหลายและสมาชิกคุรุสภาทุกท่าน ประสบความสุขสิริสวัสดิ์พิพัฒน์มงคล สัมฤทธิ์ผลอันพึงปรารถนาตลอด

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2526 : ดร.เกษม ศิริสัมพันธ์ คือ อนาคตของเด็กไทย อยู่ที่ความเอาใจใส่ของครูทุกคน

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2525 : ดร.เกษม ศิริสัมพันธ์ คือ ครูนั้น สังคมยกย่องนับถือว่าเป็นปูชนียบุคคล ทั้งนี้เพราะว่าครูเป็นผู้เสียสละยึดมั่นในคุณงามความดี และความถูกต้อง จึงขอให้รักษาความดีนี้ตลอดไป

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2524 : ดร.สิปปนนท์ เกตุทัต คือ ครูที่แท้ต้องทำแต่ความดี ประพฤติปฏิบัติในระเบียบแบบแผน อันสมควรกับเกียรติภูมิของตน มีความรักในลูกศิษย์และอบรมปัญญาให้ลูกศิษย์มีความสมบูรณ์ทั้งทางด้านวิชาการความฉลาดรอบรู้ในเหตุและผล ทางด้านคุณธรรม จริยธรรม และทางด้านพลานามัย

คำขวัญวันครู พ.ศ. 2523 : ดร.ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์ คือ เป็นครูต้องยึดถือคุณธรรมของครู

ข่าวที่เกี่ยวข้อง