วันอาสาฬหบูชา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 8 ก่อนวันเข้าพรรษา 1 วัน ในปีนี้ตรงกับ วันที่ 1 ส.ค.2566
อาสาฬหบูชา ย่อมาจากคำว่า "อาสาฬหปูรณมีบูชา" แปลว่า "การบูชาในวันเพ็ญเดือนอาสาฬหะ" อันเป็นเดือนที่ 4 ตามปฏิทินของประเทศอินเดีย ตรงกับวันเพ็ญ เดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติของไทย มักตรงกับเดือน ก.ค. หรือ ส.ค.
วันอาสาฬหบูชา เป็นวันสำคัญทาง พระพุทธศาสนา เป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา คือ เทศน์กัณฑ์แรก คือ "ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร" เป็นครั้งแรกแก่เบญจวัคคีย์ ทั้ง 5
วันอาสาฬหบูชา ถือเป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนา เนื่องจากเป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระธรรมที่ตรัสรู้เป็นครั้งแรกแก่ ปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 คนได้แก่ โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหานามะ และอัสสชิ
วัดสุทัศนเทพวราราม
วัดสุทัศนเทพวราราม
การแสดงธรรมครั้งนั้นทำให้ พระโกณฑัญญะ หนึ่งในปัญจวัคคีย์ เกิดความเลื่อมใสในพระธรรมจนได้ดวงตาเห็นธรรม บรรลุเป็นพระอริยบุคคลระดับโสดาบัน ได้อุปสมบทเป็นพระอริยสงฆ์องค์แรกในพระพุทธศาสนา และทำให้พระรัตนตรัยครบองค์ 3 คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
วันอาสาฬหบูชา ถูกกำหนดให้เป็นวันสำคัญทางพุทธศาสนาโดยคณะสังฆมนตรี เมื่อ พ.ศ.2501 ตามคำแนะนำของ พระธรรมโกศาจารย์ (ชอบ อนุจารี) พร้อมทั้งยังกำหนดพิธีขึ้นอย่างเป็นทางการเป็นครั้งแรกในประเทศไทย โดยมีพิธีปฏิบัติเทียบเท่ากับ "วันวิสาขบูชา"
อย่างไรก็ตาม วันอาสาฬหบูชาถือเป็นวันสำคัญที่กำหนดให้กับวันหยุดของรัฐเพียงแต่ในประเทศไทยเท่านั้น ส่วนในต่างประเทศที่นับถือพุทธศาสนานิกายเถรวาทอื่น ๆ ยังไม่ได้ให้ความสำคัญกับวันอาสาฬหบูชาเทียบเท่ากับวันวิสาขบูชา
ทำบุญตักบาตร
ทำบุญตักบาตร
หลักธรรมสำคัญในวันอาสาฬหบูชา
"พระธัมมจักกัปปวัตตนสูตร" ซึ่งมีอริยสัจ 4 ได้แก่
1. ทุกข์ คือ ปัญหาที่ทำให้ไม่สบายกาย ไม่สบายใจ
2. สมุทัย คือ เหตุที่ทำให้เกิดทุกข์
3. นิโรธ คือ การดับทุกข์
4. มรรค คือ กระบวนการแก้ปัญหา มี 8 ข้อ เรียก อริยอัฏฐังคิกมัคค์ ได้แก่
- สัมมาทิฏฐิ เห็นชอบ คือ รู้เข้าใจถูกต้อง เห็นตามที่เป็นจริง
- สัมมาสังกัปปะ ดำริชอบ คือ คิดสุจริตตั้งใจทำสิ่งที่ดีงาม
- สัมมาวาจา เจรจาชอบ คือ กล่าวคำสุจริต
- สัมมากัมมันตะ กระทำชอบ คือ ทำการที่สุจริต
- สัมมาอาชีวะ อาชีพชอบ คือ ประกอบสัมมาชีพหรืออาชีพที่สุจริต
- สัมมาวายามะ พยายามชอบ คือ เพียรละชั่วบำเพ็ญดี
- สัมมาสติ ระลึกชอบ คือ ทำการด้วยจิตสำนึกเสมอ ไม่เผลอพลาด
- สัมมาสมาธิ ตั้งจิตมั่นชอบ คือ คุมจิตให้แน่วแน่มั่นคงไม่ฟุ้งซ่าน
กิจกรรมวันอาสาฬหบูชา 2566
กิจกรรมในวันอาสาฬหบูชาแบ่งออกเป็นกิจกรรมของพระภิกษุสงฆ์และพุทธศาสนิกชน โดยพระภิกษุสงฆ์ในวัดก็เตรียมจัดกิจกรรมที่วัด รวมถึงแสดงพระธรรมเทศนาธัมมจักกัปปวัตตนสูตร ตามที่พระพุทธเจ้าเคยแสดงธรรมแก่ปัญจวัคคีย์ ส่วนสิ่งที่พุทธศาสนิกชน พึงกระทำในวันนี้ คือ
- ทำบุญ ตักบาตร ถวายสังฆทาน
- รักษาศีล งดการทำบาป หรือให้ทาน
- เข้าวัดฟังธรรมสวดมนต์
- เวียนเทียนรอบอุโบสถในเวลาเย็น เพื่อน้อมระลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ และยังช่วยชำระล้างจิตใจให้ผ่องใส
อ่านข่าว : วันอาสาฬหบูชา 2566 เตรียม "บทสวดเวียนเทียน" สวดบทไหน - ต้องใช้เครื่องบูชาอะไรบ้าง
กิจกรรมเวียนเทียน
กิจกรรมเวียนเทียน
เวียนเทียนวันอาสาฬหบูชา
การเวียนเทียนในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา คือการเดินเวียนรอบปูชนียสถาน เรียกว่า เวียนประทักษิณาวัตร ซึ่งเป็นอิทธิพลที่รับมาจากอินเดีย เพื่อแสดงความเคารพบูชาพระรัตนตรัย
โดยมากมักจะเดินรอบพระอุโบสถหรือพระพุทธรูป โดยถือเทียนธูปและดอกไม้ไว้ในมือเพื่อเป็นเครื่องสักการะบูชา 3 รอบ ขณะเดินพึงตั้งจิตให้สงบพร้อมสวดระลึกถึงพระพุทธคุณ พระธรรมคุณ และพระสังฆคุณ การเวียนเทียนในวันอาสาฬหบูชา ชาวพุทธต้องสำรวมกาย วาจา และใจ อย่าลืมแต่งกายให้เหมาะสมกับสถานที่
วัดพระแก้ว
วัดพระแก้ว
ขณะที่วันสำคัญวันสำคัญทางศาสนาที่ประเทศไทยทำพิธีเวียนเทียน มีอยู่ 4 ครั้ง คือ วันวิสาขบูชา (15 ค่ำ เดือน 6) วันอัฏฐมีบูชา (แรม 8 ค่ำ เดือน 6) วันมาฆบูชา (15 ค่ำ เดือน 3) และ วันอาสาฬหบูชา (15 ค่ำ เดือน 8)
ข้อมูล : สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ, rama.mahidol, วิกิพีเดีย
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
"วันวิสาขบูชา 2566" วันสำคัญสากลของโลก ตรงกับวันเสาร์ที่ 3 มิ.ย. ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7