"หมอล็อต" เล่าชีวิตสัตว์ป่าหนีตายไฟป่า-ฝึกทักษะกู้ชีพสัตว์บาดเจ็บ

ภาพลูกเม่นที่ตายคากองเพลิง ลูกหมูสำลักควันไฟ เต่า เม่น และรอยแผลของลูกแมวดาว ที่เป็นผลพวงจากปัญหาหมอกควันไฟป่า สร้างความสะเทือนใจกับผู้ที่พบเห็น ถูกนำมาเผยแพร่ผ่านเพจประชาสัมพันธ์กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

สัตว์ป่าก็ได้รับผลกระทบจากไฟไหม้ป่าไม่น้อยไปกว่ามนุษย์ ล่าสุดมีลูกหมูสำลักควันไฟตาย ที่น่าสลดใจเราเจอลูกแมวดาวที่พลัดหลงแม่เยอะถึง 80 กว่าตัว และคาดว่าครึ่งหนึ่งมาจากปัญหาการเผา

คำบอกเล่าของนายสัตวแพทย์ภัทรพล มณีอ่อน หรือ "หมอล็อต" หัวหน้ากลุ่มงานจัดการสุขภาพสัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช บอกกับไทยพีบีเอสออนไลน์ พร้อมขยายความต่อว่า ที่ผ่านมา กรมอุทยาน ได้รับแจ้งจากชาวบ้านว่า พบสัตว์ป่า เช่น แมวดาว เสือปลา นางอาย ลูกกระรอกบิน และลูกหมีควาย ได้รับผลกระทบจากไฟป่าหนีไม่ทัน  

ภาพ:กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

โดยเฉพาะเป็นที่น่าสังเกตว่าในช่วง 2-3 เดือนนี้ พบเห็นลูกแมวดาว พลัดหลง บาดเจ็บ และได้รับผลกระทบจากไฟป่ามากขึ้นเนื่องจากแมวดาว เป็นสัตว์ป่าที่อาศัยใกล้แนวชายป่า และพื้นที่เกษตรกรรม ป่าอ้อย ป่ามันสำปะหลัง

โดยเฉพาะเวลาที่แม่แมวดาวมาออกลูกชายป่า เมื่อมีการเผา ทำให้พบแมวดาวอยู่ในลำดับต้นๆที่พลัดหลง เพราะลูกแมวดาวที่ยังอายุแค่ 3-4 สัปดาห์ เริ่มจะลืมตาแล้ว ทำให้ แสบตา ถูกไฟรม สำลักควัน และมีโอกาสตายได้ง่าย 

อ่านข่าวเพิ่ม ฝุ่นพิษ 48 จว. "ป่าตะวันตก" อ่วมขอฝนหลวงดับไฟป่า 11-13 มี.ค.

ภาพ:กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

ฝึกทักษะกู้ชีพสัตว์ป่าบาดเจ็บไฟไหม้

หมอล็อต บอกอีกว่า พฤติกรรมและอาการของสัตว์ป่าเมื่อเจอไฟป่า สัตว์ป่าจะตกใจ เพราะความร้อนและควันไฟ ก็จะพากันวิ่งหนี อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุขณะหลบหนีได้ โดยเฉพาะสัตว์ที่ยังมีเล็กๆ เช่น ลูกหมูป่า แมวดาวที่อายุไม่ถึง 1 เดือน มีโอกาสตาย หรือไม่ถูกพบไฟไหม้เป็นแผล แต่บางส่วนตายจากการสำลักควันไฟ  ส่วนกรณีพวกเก้ง กวาง เวลาเกิดไฟป่าจะแสบตาและวิ่งชนต้นไม้ ส่วนใหญ่ตายด้วยความทรมาน

ส่วนใหญ่ที่เจอเป็นลูกแมวดาวอายุไม่ถึง 1 เดือน เพราะบางครั้งพ่อและแม่คาบไปไม่ทัน ถ้าอ่อนแอจะมีโอกาสตายมากกว่า ซึ่งจากที่มีการรับลูกแมวดาวมาปฐมพยาบาล พบรอยบาดแผลพุพองที่อุ้งตีน ขนมีรอยไหม้ และบางตัวก็สำลักควัน แสบตา 

ภาพ:เฟซบุ๊กภัทรพล มณีอ่อน

หมอล็อต บอกอีกว่า ขณะนี้สถานการณ์ไฟป่าที่ลามในหลายพื้นที่ ยิ่งมีโอกาสที่จะเจอสัตว์ป่าในสภาพบาดเจ็บมากขึ้นเช่นกัน ดังนั้นทางกรมอุทยานฯ จึงได้มีการจัดทำชุดอุปกรณ์ช่วยชีวิต และคู่มือปฐมพยาบาลสัตว์ป่าเบื้องต้นจากการเผาและสำลักควันไฟ เรียกว่านอกจากชุดเสือไฟ จะเข้าไปดับไฟป่าแล้ว ยังมีการฝึกทักษะการกู้ชีพสัตว์ป่า เพราะอาการของสัตว์ที่ได้รับผลกระทบมีแสบตา การปฐม 3 อย่าง แสบตาจะล้างน้ำตา ถ้าสำลักควันไฟก็ต้องรีบเคลียร์อากาศ ดูการหายใจ และทำแผลไฟไหม้

สำหรับการปฐมพยาบาลสัตว์ป่าเมื่อโดนไฟไหม้ ก็จะต้องมีการพิจารณา ดังนี้ แผลไฟไหม้จะทำให้ผิวหนังลอกหลุด สิ่งที่ตามมาคือสัตว์จะเป็นแผลบริเวณกว้าง เสียน้ำได้ง่าย และติดเชื้อเข้าที่แผลได้ง่าย

ภาพ:กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

วิธีการก็คือ ให้ล้างแผลด้วยเบตาดีนเจือจาง ใช้ผ้าสะอาดเช็ดเศษเนื้อเยื่อและเศษหนองออก แล้วพันผ้าพันแผลที่ชุ่มน้ำเกลือพันให้มิดชิด พร้อมยาปฏิชีวนะชนิดครีม บางคนใช้ใบตองสะอาดพันแผลด้านในสุด ก็จะช่วยไม่ให้แผลติดผ้า

ในกรณีที่สัตว์ป่าแสบตา สำลักควันไฟ ให้ทำการใช้ผ้าสะอาดน้ำสะอาดเช็ดและปิดที่ตาเบาๆ และให้สัตว์อยู่ในที่ที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก

ข้อมูลจากกรมอุทยานฯ รายงานพบสถิติแมวดาวพลัดหลงในปี 2565-2566 แบ่งพบมีมากถึง 280 ตัว แบ่งเป็นปี 2565 จำนวน 183 ตัว และปี 2566 จำนวน 280 ตัว โดยจำนวนนี้ 83 ตัวอยู่ในการดูแลตามสถานีเพาะเลี้ยงสัตว์ป่า 

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

เช็ก 88 อุทยานฯ-เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ประกาศปิด-คุมพื้นที่ไฟป่า

เช็กด่วน! กทม.ฝุ่นจิ๋วเกิน 7 วันติดอะไรที่ต้องห้ามทำ

ไฟป่าภาคเหนือยังวิกฤต ทำฝุ่น PM2.5 พุ่งสูง - สัตว์ป่าตายคากองเพลิง